Zen.nl, Zen nieuwsbrief 4 oktober 2013

Zen.nl nieuws
Nieuwsbrief

Zen.nl Rients Ritskes kaart Nederland vestigingen

Home
Winkel

Nummer 40, 11 oktober 2013. Zie hieronder nieuwsbrief archief

Taart voor zioppers in Nijmegen
Zen.nl Nederland. Afgelopen zondag vond in Nijmegen een zeer geslaagde landelijke bijeenkomst voor zenleraren in opleiding (ziop) plaats. Het thema van deze dag was: zen en psychologie. Na zazen op de pier aan de Waal liepen de zioppers over de net opgebouwde kermis naar het conferentie-centrum vlak bij Zen.nl. Daar wachtte koffie en taart waarmee feestelijk werd stilgestaan bij de CRKBO-registratie die sinds deze zomer een feit is. Rients Ritskes heeft twee inleidingen verzorgd, één over ‘Toeval vanuit Zenboeddhistisch perspectief’ en een tweede over de gevaren van 'Wederzijdse afgunst tussen leraar en leerling'. Zeer interessante thema's die Ritskes goed heeft weten te

vertalen naar de ervaringswereld van de toehoorders.
Na een heerlijke lunch verzorgde prof. dr. Paul van der Velde, hoogleraar Aziatische Religies aan de Radboud Universiteit Nijmegen, een inleiding over Boeddhistische Psychologie. In zijn lezing onderzocht van der Velde de verhouding tussen westerse psychotherapie in brede zin (psychologie, psychiatrie, geestelijke verzorging) en het boeddhisme. Wordt het boeddhisme hier in het Westen getherapeutiseerd of wordt de psychotherapie geboeddhiseerd? Het lijkt erop dat ze elkaar positief beïnvloeden.

Onder: taart en koffie ter ere van de CRKBO-registratie. Boven: overleg in werkgroepjes over toeval.

Geweldloosheid:
Wu-wei en Yu-wei Moritz Boegel Zen.nl Nijmegen. Compassievol handelen is een belangrijk doel van zenmeditatie. Door begeerte en afkeer steeds meer los te laten, kun je beter aanvoelen waar een situatie om vraagt, om zo alle wezens van het lijden te bevrijden, overeenkomend de eerste boddhisatva-gelofte. Maar hoe ziet compassievol handelen er precies uit, wat is geweldloosheid? Een samenvatting van een artikel uit Saddharma van augustus 1992 van prof. dr. Victor Westhoff.
Van nature is de mens niet geweldloos. Geweld ligt zelfs in de aard van het leven. De mens moet zich voeden met andere levende wezens en deze daartoe doden. Hier stuiten we meteen op een belangrijk kenmerk van geweldloosheid.
Geweldloosheid strekt zich uit over de kunstmatige scheiding tussen mens en natuur. De leer van de Boeddha, de Dhamma, is uitdrukkelijk van toepassing op alle wezens, dus ook op planten en dieren en zelfs op zaden.
De Dhamma keurt het doden van levende wezens af, maar omdat een mens nu

In de Zen.nl Winkel: Bronzen bel en dorje

eenmaal moet leven, kan men daarin niet consequent zijn. Geweldloosheid is een relatief begrip. Vegetarisme is te begrijpen als een keuze voor geweldloosheid omdat dieren in tegenstelling tot planten wel geacht worden te kunnen lijden. In de Dhamma wordt dat onderscheid echter niet gemaakt, planten dient evengoed als dieren geen onnodig leed berokkend te worden.
In het taoïsme zien we een treffend beeld van de relatie tussen de mens en de hem omringende natuur. Het gaat uit van een polaire verbondenheid tussen "tao" en "te". Tao is het spontane, vanzelfsprekende proces dat ten grondslag ligt aan het bestaan van alle bijzondere verschijnselen, gebeurtenissen, dingen en wezens. Te is het ontstaan en het wezen van ieder afzonderlijk verschijnsel. Tao zou niet kenbaar zijn zonder te, te zou zinloos zijn zonder tao.
In het menselijk handelen wordt dat vertaald in wu-wei, handelen in overstemming met de natuurlijke orde of juist niet; yu-wei. Respect, nederigheid en geweldloosheid horen bij wu-wei, maar deze principes worden niet als absolute stelregel toegepast. De grens tussen wu-wei en yu-wei is niet scherp.
Een herstel van de verbondenheid met de natuur, die we in de moderne westerse wereld kwijt zijn geraakt, is een van de voorwaarden voor een geweldloze levenshouding. Een ervaring van verbondenheid dient gepaard te gaan met het juiste inzicht en het juiste handelen, twee stappen op het achtvoudige pad.
Het juiste inzicht duidt ook op de verbondenheid van alle wezens. Het juiste inzicht moet dan weer gepaard gaan met goedheid (in de zin van caritas) om tot het juiste handelen te leiden. Kennis heeft geen praktische waarde zonder goedheid. Geweldloosheid als levenshouding vraagt om liefde en mededogen voor alle levende wezens. Maar hoe breng je dat in de praktijk in een werkelijkheid waar geweld, groot en klein, aan de orde van de dag is? De Boeddha zegt "haat eindigt niet door

haat; haat eindigt door liefde, dat is de eeuwige wet." In tijden van oorlog en onderdrukking kan deze uitspraak onhoudbaar lijken.

Avalokiteshvara - de bodhisattva
van compassie Voor Westhoff geldt dat hij in de Tweede Wereldoorlog zijn ideaal verdampt zag in de rauwe werkelijkheid van het bestaan. Hij zag in dat de vijand alleen door geweld overwonnen zou kunnen worden.
De grote vraag is of er om het kwaad te bestrijden mensen gedood mogen worden. Volgens Westhoff is een waarlijk verlicht mens volstrekt weerloos en kan hij geen kwaad begaan. Deze mens belijdt uppekkha, gelijkmoedige gelatenheid. Zijn innerlijke houding straalt uit in de wereld, bemoedigt hen die lijden, zoals het voorbeeld van Titus Brandsma, Etty Hillesum en anderen geleerd heeft. Die levensweg wordt echter slechts door weinigen tot het einde begaan. Velen zullen het niet zover brengen, maar zullen toch nooit in staat zijn mensen te doden die hen geen kwaad begaan hebben. Vele anderen zullen dit wél kunnen.
Laten we ons ervoor hoeden hen te veroordelen. Mensen zijn nu eenmaal niet gelijk, sommigen kunnen tot taak hebben het kwaad actief te bestrijden, anderen kunnen andere wezens alleen met liefde en mededogen bejegenen. Het is niet aan ons om dit probleem op te lossen. In de wereld is er dukkha (lijden) en daar worden we allemaal mee geconfronteerd.

Mis de volgende nieuwsbrief niet, abonneer je hier.

Copyright © Zen.nl, contact: Nieuwsbrief@Zen.nl
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Archief

Nieuws in de media

Meer: