Zen.nl, Zen nieuwsbrief 15 november 2013

Zen.nl nieuws
Nieuwsbrief

Zen.nl Rients Ritskes kaart Nederland vestigingen

Home
Winkel

Nummer 45, 15 november 2013. Zie hieronder nieuwsbrief archief

Netwerk Arts & Zen (naz) Zen.nl Nederland. Op 11 december vindt de oprichtingsbijeenkomst van het netwerk arts & zen (naz) plaats. Alle zen beoefenende artsen zijn bij deze van harte uitgenodigd deel te nemen aan deze eerste bijeenkomst. Er zijn in Nederland zeker meer dan honderd zen beoefenende artsen en het beoogde netwerk is bedoeld om inspiratie, kennis en ervaringen uit te wisselen. Zo hopen we dat dit netwerk kan bijdragen aan kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg van arts en patiënten.
De bijeenkomst vindt plaats in het kasteeltje van het Radboudumc te Nijmegen, op 11 december vanaf 18.00 uur. Hoofdspreker van de avond is prof. dr. Melvin Samsom, voorzitter van de Raad van Bestuur van het Radboudumc en vicevoorzitter van de NFU. Hij heeft zelf inmiddels enkele jaren ervaring met

Huisarts Martine Schrage in Zen.nl Tilburg, foto Marcus Peters

Prof. dr. Barentsz over wat zen voor hem betekent, in deze YouTube film

zen deelt zijn ervaringen hiermee. Ook zal Martine Schrage, huisarts en één van de initiatiefnemers van het netwerk, het woord voeren. Haar thema voor deze avond is zen, arts en emoties. Na de twee korte voordrachten zal er tijdens het diner veel ruimte zijn voor vragen en uitwisseling van kennis en ervaring. Aan deelname zijn geen kosten verbonden, behoudens de kosten voor het eten en drinken. Het plan is volgend jaar drie á vier van dergelijke bijeenkomsten te organiseren en deze eerste avond zal vooral gebruikt worden om de wensen op dit punt te inventariseren.
De koffie na afloop van het diner staat gepland voor 20.30 uur.
Aanmelden kan via: misha@zen.nl, inmiddels hebben zich 15 deelnemers aangemeld.

Zen en de kunst van het leven Misha Beliën, Zen.nl Nijmegen. Het woord 'zen' roept in gesprekken met vrienden en bij mezelf associaties op van momenten van absoluut niet-denken. De normale menselijke belevingswereld stel ik me dan voor als een jungle van kleuren en geluiden en zen als het witte vacuüm waarin dit alles wordt opgenomen. Alsof je midden op een snelweg staat waar plotseling het geluid wordt uitgezet en je ongedeerd kunt waarnemen dat de auto’s dwars door je heen rijden.
En wanneer je dan toch weer geraakt wordt door het geluid en waar je je intellect, emoties, en andere vermogens gebruikt om iets aan je positie te doen, dan ben je volgens dit ideaalplaatje in strijd met zen. Zen zou dan zijn: het bewuste denken loslaten en wie zich ergens op toelegt of van afzet zou meteen

ook niet zen zijn. Dit lijkt mij een onjuist beeld, waaraan bovendien een belangrijk bezwaar kleeft. Wie namelijk voor dit ideaalbeeld kiest blijkt in de praktijk tegelijk een afkeer te ontwikkelen van een gezonde ontwikkeling van het eigen denken en daarmee van het eigen levensgeluk.
Deze tendens ken ik ook uit mijn eigen leven. Uit een overijverige focus op absolute gedachteloosheid en onbegrip over het denken, kon ik het mezelf heel moeilijk maken om te reflecteren over de eigen persoon en te werken aan weloverwogen levensplannen.
Vaak staan de hoge eisen die mensen stellen aan ‘echte meditatie’ symbool voor de hoge eisen die ze eigenlijk aan alles en iedereen stellen. Niets en niemand kan natuurlijk aan die hoge standaard voldoen en dan ligt depressie

op de loer. Zo vallen velen ten prooi aan dit perfectionisme, wat ze soms ook nog verwarren met 'zennisme'.
Zelf begon ik ook zo perfectionistisch aan zen. Hoewel jong en gezond was ik ook doodmoe door mijn super kritische houding. Mijn studie filosofie verergerde mijn toestand eerder dan dat ze er goed aan deed. Van Rients Ritskes leerde ik het verschil tussen zennisme en perfectionisme.
Perfectionisme is de door angst gedreven motivatie om dingen zo goed mogelijk te doen. Zen is, gemotiveerd door de inspiratie om anderen en jezelf gelukkig te maken, dat wat je doet zo goed mogelijk en met hart en ziel te doen.
Perfectionisme maakt dus niet gelukkig, zeker niet als je jezelf daaruit oplegt om in je zenbeoefening alles los te laten. Geluk vraagt om een goed ontwikkeld

foto FtH

oordeelsvermogen, om een scherpzinnig denken dat in staat is om ingrepen te initiëren die het leven de samenhang van een kunstwerk doen vertonen.
Geluk vergt een bewuste levenskunst en deze kunst staat uiteindelijk onder leiding van een denkende dirigent die we niet van het podium moeten willen stoten. Wel kunnen we deze dirigent 'vergeten', maar dan door één te worden met de muziek.
Veel meer dan kiezen voor het absolute niet-denken is zen dus het flexibele schakelen tussen denken en voelen, de ervaring van eenheid tussen denken en niet-denken.
Behalve de mooie momenten van eenheid is zen als levenskunst het bewust en doelgericht richting geven aan het leven.

NU bestaat niet meer! Moritz Boegel, Zen.nl Nijmegen. 'In het nu leven' wordt vaak als een belangrijk doel genoemd van allerlei vormen van spiritualiteit. Zeker sinds Eckhart Tolles bestseller 'De kracht van het nu' vanaf eind jaren negentig de spirituele wereld veroverd heeft, lijkt 'in het nu leven' een wijdverbreid spiritueel dogma te zijn geworden.
Wat mensen er nou precies mee bedoelen is vaak niet helemaal duidelijk, meestal heeft het te maken met je niet bezighouden met dingen uit het verleden en je niet druk maken over dingen in de toekomst. Een prachtig ideaal natuurlijk, maar ook onbereikbaar en het kan ook een zeker escapistisch karakter krijgen. In de Leeuwarder Courant van 22 januari 2011 noemt Rients Ritskes 'in het nu leven' een vlucht uit de werkelijkheid: Lezers die in vervoering raken bij Tolles bestseller hebben veel gemeen met vakantiegangers die aan het strand wegdromen bij een doktersroman. De aantrekkelijke beschrijving van leven in het hier en nu is echter net zozeer een luchtkasteel als de pikante perikelen van dokter Bernard en zijn bevallige patiënte.
Doordat er volgens Tolle geen lijden is in het hier en nu, kan snel het beeld ontstaan dat het lijden ontvlucht kan worden door te focussen op het moment nu. Ik denk niet dat dat is wat Tolle bedoeld in zijn boek, maar dat het wel vaak gelezen wordt als een oplossing voor het lijden: door maar volledig in het hier en nu te leven kun je het lijden uit de weg gaan. Ritskes pleit ervoor door het als reëel ervaren lijden heen, telkens weer te ontdekken dat het lijden net zo voorbijgaand is alle andere gevoelens. Door dit voorbijgaande van het lijden te leren zien, wordt je er veel minder door geraakt en ontstaat er ruimte om mededogend te kunnen zijn naar lijdende medemensen om ons heen. Ritskes is niet de enige die zijn bedenkingen heeft bij 'De kracht van het nu'. In het artikel Ergens tussen zojuist en straks, uit het NRC Handelsblad van 26 oktober jl., uiten verschillende wetenschappers hun twijfels over het 'nu'. Hoogleraar cognitieve neurowetenschap aan de UvA Victor Lamme stelt dat de waarneming zelf van het nu al achterloopt bij de actualiteit. Met andere woorden: wanneer wij iets waarnemen is het al voorbij. Gelukkig zijn onze hersenen zeer bedreven in het voorspellen van de (nabije) toekomst; een tennisser begint al lang voordat de bal er is met terugslaan en ook op de fiets kijken we vooruit. Daardoor kunnen wij

toch adequaat reageren op een moment dat wij pas waarnemen als het al gepasseerd is. Volgens Lamme is het nu dus een illusie. We stellen het samen uit waarnemingen van verschillende tijdstippen en vullen het aan met de eigen geschiedenis en met toekomstvoor- spellingen.
In natuurkundig opzicht is het nu ook een problematische term. Volgens Erik Verlinde, hoogleraar theoretische natuurkunde aan de UvA, moeten we eerst bepalen wat we met tijd bedoelen, voor we naar de vraag van het nu kunnen. Einstein heeft laten zien dat de tijd niet een lineaire grootheid is. In verschillende 'ruimtetijdsystemen' kan de tijd sneller of langzamer verlopen, afhankelijk van beweging ten opzichte van elkaar en de zwaartekracht. Eén gegeven staat voor veel natuurkundigen wel vast: dat verschillende ruimtetijdsystemen niet met elkaar in aanraking kunnen komen. Je kunt niet vanuit het ene ruimtetijdsysteem een brief schrijven naar je toekomstige zelf in het andere. Oorzaak en gevolg kunnen niet omgedraaid worden en in die zin geeft de tijd richting aan gebeurtenissen.
Als je het zo bekijkt is het nu een toestand bepaald door het verleden. Wanneer je dan op een bepaald moment precies kunt vaststellen hoe alles is, wat de positie en energie van ieder atoom is, dan zou je dat het nu kunnen noemen. Volgens de quantummechanica is dat echter niet mogelijk, je kunt niet de toestand van iets waarnemen op een ondeelbaar klein moment, je kunt dan

namelijk niet vaststellen wat de energie in een bepaald systeem is.
In wetenschappelijk opzicht bestaat het nu dus niet. Volledig in het nu leven is niet mogelijk, je neemt altijd het verleden en de toekomst mee in je beleving van het moment. Zoals Rients Ritskes in de Leeuwarder Courant stelt, heeft het streven naar het leven in het nu vaak iets weg van vakantiespiritualiteit; een manier om even alle stress en drukte van het dagelijks leven achter je te laten. Op zich is er natuurlijk niets mis mee om af en toe ontspanning te zoeken van de stress en de drukte, maar die stress en drukte worden daar niet minder van.
Het alternatief waar Rients Ritskes voor staat is een andere manier van leven in het hier en nu: We vluchten niet voor stress en ongemak, maar bekwamen ons erin om erbij te blijven en er evenwichtig mee om te gaan. In plaats van het lijden uit de weg te gaan, is zen om leren gaan met lijden. De meditatiehouding is voor beginnende studenten vaak een pijnlijke uitdaging en met steeds uitdagender programma's, tot sesshin aan toe, kun je jezelf blijven trainen in het niet uit de weg gaan van lijden.
In 2010 hebben Joshua A. Grant et al in een onderzoek aan de Université de Montréal aangetoond dat mensen die regelmatig mediteren inderdaad een significant hogere pijngrens hebben. Doordat je in het mediteren oefent met pijn en lijden, durf je uiteindelijk ook in andere situaties van ongemak en lijden volledig bewust te zijn van wat er gebeurd.

Mis de volgende nieuwsbrief niet, abonneer je hier!

Copyright © Zen.nl, contact: Nieuwsbrief@Zen.nl
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Archief

Nieuws in de media

Meer: