De Hartsutra, vorm en betekenis
Online cursus van zes colleges / docent zenmeester dr. Arthur Nieuwendijk
De Hartsutra is de bekendste en meest bestudeerde en gereciteerde boeddhistische tekst, die ook in de zen traditie een belangrijke plek heeft.
Het is een tekst die zijn betekenis niet gemakkelijk prijs geeft. In deze cursus krijg je informatie en oefeningen aangereikt om de tekst te leren doorgronden.
De Hartsutra kan zich zo ontwikkelen tot een innerlijk kompas.
College 1. De Hartsutra, wijsheid en compassie
In de eerste les staan we stil bij de achtergronden, geschiedenis en context van de Hartsutra. Die verschillen nogal van onze eigen tijd en cultuur.
Het is belangrijk ons bewust te zijn van ons eigen interpretatiekader. Vandaaruit verkennen we de twee basisthema’s van de Hartsutra: wijsheid en compassie.
College 2. De weg van de negatie
De Hartsutra bevat veel verwijzingen naar Boeddhistische concepten en leerstellingen: de vier edele waarheden, de twaalfvoudige keten van ontstaan, niet-zelf,
de relativiteit van wat er is, compassie en verlichting. We leren deze ideeën te herkennen en hun praktische uitwerking te duiden.
We onderzoeken de weg van de negatie als een methode om tot inzicht en verlichting te komen.
College 3. De Hartsutra om jezelf te begrijpen
De Hartsutra verwijst naar de vijf condities (skandhas) die het mogelijk maken dat we de wereld en onszelf ervaren.
Deze condities zijn geen bouwstenen van een theorie, maar een middel om het ‘niet-zelf’ te onderzoeken. We doen dit aan de hand van eigen,
dagelijkse ervaringen. Daarbij gaat het niet om de vraag of er wel of niet een zelf bestaat, maar vooral om de vraag: Welke manier om jezelf te begrijpen is de moeite waard?
College 4. De ander en jezelf
Het begrip ‘leegte’ duidt behalve op ‘niet-zelf’ ook op de wederzijdse afhankelijkheid van alles wat er is. We beschouwen deze wezenlijke verbondenheid in een ethisch perspectief:
wat moeten we kiezen om te doen. We onderzoeken de paradox tussen afhankelijkheid en onafhankelijkheid, tussen ‘anderen nodig hebben’ en ‘autonomie’.
College 5. Leegte en verantwoordelijkheid
Beschouwd vanuit het perspectief van de leegte zijn ook onze begrippen van ‘goed’ en ‘slecht’ relatief. Als er geen goed en geen slecht is, hoe kunnen we dan toch een ethisch leven leiden?
In deze les onderzoeken we de mogelijkheid van een non-duale ethiek en geven we een praktische inhoud aan de gedachte dat er niets te bereiken is.
We leggen verbinding met het hart van de Hartsutra: vorm is leegte, leegte is vorm.
6. In gesprek met de Hartsutra
Zenmeester Hakuin Ekaku (1686–1768) schreef een commentaar op de Hartsutra met als titel ‘Giftige woorden als commentaar op de Hartsutra’.
In deze dialoog vinden we inspiratie om de Hartsutra ons eigen te maken en er zelf mee in gesprek te gaan.
De docent
Arthur Shiyan Nieuwendijk (1964) is fulltime zenleraar in Amsterdam en in 2021 benoemd tot zenmeester. Hij studeerde filosofie in Amsterdam en promoveerde
in 1997 op een studie naar de geldigheid van logische principes.
Cursus informatie
Zes wekelijkse online colleges op dinsdagavond
Vanaf 16 mei van 19.30 tot 21.00 uur. De overige colleges zijn op 23 en 30 mei, 6, 13 en 20 juni.
Kosten €125,- | Voor cursisten van Zen.nl €99,-