Zen en de Japanse filosofie
Zes online colleges op maandag van 20.00 - 21.30 uur, start 30 september 2024
Door Michel Dijkstra
Zen en Japan zijn niet meer weg te denken uit het Nederlandse straatbeeld.
Alles heet 'zen' en overal zie je sushi, manga, karaoke en Japanse auto's.
In onze musea genieten we van de kunst uit het land van de rijzende zon en
boekhandels liggen vol vertaalde Japanse literatuur. Wat kunnen we leren van
de Japanse filosofie achter al deze zaken?
College 1: Shintō
Onder de paraplu-term Shintō gaat een bonte veelheid van cultussen schuil, waarin allerlei goddelijke krachten en machten (kami) centraal staan. Kunnen wij deze kami ook ontmoeten en maken die onze sushi zo onweerstaanbaar?
College 2: Japans boeddhisme
Shintō krijgt in de Japans geschiedenis al vroeg concurrentie van het boeddhisme. Deze leer gaat er vanuit dat het leven lijden is. Dit inzicht hoeft ons echter niet te deprimeren, maar kan juist door het te begrijpen ons leven verlichten.
College 3: Zenmeester Dōgen
Hoogtepunt in het boeddhistische denken vormt het werk van zenmeester Dōgen (1200-1253). Zijn leer maakt duidelijk hoe je tijdens dit leven je kunt verbinden met alles en iedereen om je heen. In zijn even mysterieuze als heldere boeken geeft hij het recept voor een echt zenvol leven.
College 4: Zen en het Japans confucianisme
Boeddhisme en shintoïsme richten zich op het persoonlijke leven, het Japans confucianisme vooral op de inrichting van de staat. Een hele reeks filosofen houdt zich bezig met de vraag: hoe het land zo te besturen, dat iedereen tot bloei kan komen? Het confucianisme kan ons inspireren tot een meer harmonieus en sociaal leven.
College 5: Modern Japans denken
Eind negentiende eeuw maken de Japanners kennis met westers gedachtegoed en ontwikkelen filosofen als Nishida en Nishitani een Japanse fusion van de Oosterse en Westerse filosofie. In dit denken staat het begrip leegte heel centraal, maar toch is hun denken niet nihilistisch.
College 6: Filosoferen tussen Japan en het Westen
Kan een vergelijking tussen Japanse filosofie en de onze een verrijking voor het denken opleveren? Een verkenning van de werken van Dōgen en tijdgenoot Meister Eckhart leert dat hun inzichten elkaar versterken en ons helpen om ons ego te doorzien. Zo komen we in contact met de diepere werkelijkheid van het bestaan.
Over de docent
Dr. Michel Dijkstra is onafhankelijk geleerde, geeft o.a. les in de opleiding tot zenleraar en schreef vele boeken, zoals het recent verschenen boek: Japanse filosofie. Dit boek wordt aanbevolen bij deze online cursus. Met publicaties en toegankelijke cursussen laat Dijkstra een breed publiek in aanraking komen met stromingen als het zenboeddhisme. Hij is een Dōgen kenner bij uitstek en promoveerde op een vergelijkende studie van Dōgens werk.
| De cursus | Online ma. van 20.00 tot 21.30 uur |
| Voorkennis | Niet vereist, boek wel aanbevolen: Japanse filosofie, Michel Dijkstra |
| Data | ma 30 sept. 7, 14 en 28 okt. en ma 4 en 11 nov. 2024 |
| Inhoud | deels interactief met voldoende gelegenheid voor vragen |
| Deelname | €125,- en voor fulltime-studenten en cursisten van Zen.nl €99,- |
| Terugkijken | de colleges zijn exclusief voor deelnemers online terug te zien |