Een niet-samenvatting van Bergen en rivieren
Enige tijd geleden hield de filosoof Giovanni Rizutto, tijdens een bijeenkomst voor zenleraren-in-opleiding, een boeiende lezing over zijn boek Bergen en rivieren. Rients nodigde de aanwezigen uit een samenvatting van of beschouwing over het boek te schrijven. Zeven mensen gaven aan die oproep gehoor. Alle inzendingen zijn van hoge kwaliteit. Die van Henriette Broekema werd door Rizutto als de beste beschouwd en is op 30 juni in ZenActueel gepubliceerd. Gedurende de komende weken zullen ook de andere inzendingen worden gepubliceerd. Dit is de tweede.
Anjo Keunen, Zen.nl Den Bosch
Vol goede moed begin ik te lezen in
Bergen en rivieren. Filosofische meditaties naar aanleiding van een koan van Giovanni Rizzuto. Ik wil meedoen aan de zen-schrijfwedstrijd, hoogstpersoonlijk door Rients uitgeschreven op de ziop-dag in maart 2017.
Oh my God, wat is dit boek moeilijk! Ik kom er nauwelijks doorheen.
Na enig geworstel, ga ik over op de mij bekende tactiek: van achter naar voren lezen; ik begin bij het derde deel. Soms lees ik zelfs een hoofdstuk van achter naar voren, zo taai is de tekst voor mij. Veel moeilijke woorden waarvan ik soms de betekenis opzoek en er soms maar van uitga dat ik het ongeveer begrepen heb. Procrustesbed, geweldig! Ik zoek de kapstok, waar kan ik wat aan ophangen? Wat is de essentie, de kern? Waarom ga ik ermee door, bijt ik me erin vast?
Uit de inleiding haal ik dat het boek een bescheiden interculturele filosofische overdenking pretendeert te zijn van een koan van Ching-yuan Wei-shin, zenmeester in de Tang-dynastie (618-907 n. Chr), waarin Giovanni Rizzuto zijn eigen spirituele ervaring en die van zen als uitgangspunt neemt. Dat het boek niets anders is dan een reflectie op de ultieme (eigen) ervaring. Ha, roept mijn geest op eerste paasdag, daar kan nooit ofte nimmer een samenvatting van gemaakt worden! Dat zou een degradatie van de ervaring van de schrijver zijn! En bovendien: maximaal duizend woorden? Dat zijn twee getypte A-4tjes.
Mission impossible! En toch kan ik de opdracht niet loslaten, toch wil ik de, in eerste instantie intellectuele, uitdaging aannemen, wil ik me laten horen/zien (bubbel).
Na de voorjaarssesshin besluit ik de uitdaging te laten voor wat-ie is en slechts deze reflectie op mijn ervaring om tot een samenvatting te komen, in te sturen. Want heb ik het daadwerkelijk gesnapt? Of wil ik laten zien dat ik denk dat ik het gesnapt heb? Was de opdracht van Rients een échte opdracht of een niet-opdracht? In ieder geval wil ik laten weten dat ik er veul moeite in heb gestopt.
We construeren de wereld waarvan wij deel uitmaken, omdat de evolutie ons met dit vermogen heeft uitgerust. Nut? Om grip te krijgen of te houden op ons bestaan. Nut? Net zo nuttig als onnuttig als het bestaan van een mier. Feitelijk is het zelfbewuste vermogen van de mens een beperking. Ik ben jaloers op de kat die het vermogen heeft gekregen om het leven te nemen zoals het komt, om het feitelijk te ondergaan, te ervaren.
Veel (te veel ) tijd besteed aan dit grapje van Rients en als ik wat beters te doen had gehad, had ik dat beslist gedaan.
Als toegift de haiku waartoe dit boek mij heeft verleid:
Ah, de maan verlicht
het geduldige bamboe
en wijze wezens
Bergen en rivieren. Filosofische meditaties naar aanleiding van een koan
Projecties bij Pasen
Ontdek de kracht van acceptatie
Zen en de bubbelkamer
Door zen plan uitgevoerd
Vertrouwen ontwikkelen
Bevrijd van hoop?