ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
VU MRI-onderzoek naar open geest
Rients Ritskes,
Zen.nl Nederland
In een artikel in Trouw van zaterdag 19 oktober jl. legt VU-onderzoeker prof. dr. Heleen Slagter uit dat onze hersenen niet alleen maar registreren en calculeren. Onze hersenen beïnvloeden wat we waarnemen. Mediteren heeft hier volgens Slagter invloed op.
Hersenen sturen waarneming
Onze hersenen zijn dus niet ‘neutraal’ maar sturen ook onze waarneming. Het voorbeeld dat Slagter noemt is kietelen. Jezelf kietelen werkt niet, ook al maken je vingers de bewegingen die een ander onbedaarlijk doen lachen, bij jezelf toegepast werken die bewegingen niet. Het brein is geen passief controle centrum, integendeel, het is actief en stuurt de gewaarwording. Het brein is eigenlijk een informatie generende ontdekkingsreiziger, die zijn eigen realiteit vormt om ons door deze wereld te helpen, aldus Slagter. Als het brein door wat voor oorzaak dan ook overactief wordt, dan wordt het verschil tussen ons beeld van de wereld en de werkelijkheid mogelijk steeds groter en uiteindelijk kan dit tot een schizofreen beeld leiden.
Brein in rust
Maar Slagter is geinteresseerd in het tegendeel. Ze wil in haar onderzoek de komende jaren juist de complete rust in het brein bloot leggen. Een brein dat in staat is te stoppen met het creëren van allerlei min of meer kloppende plaatjes van onze wereld. En waar denk je dat soort breinen te vinden? Jawel, in mensen die mediteren. Ze is in de VS al in aanraking gekomen met dit onderzoeksgebied en denkt dat mediteren ons kan helpen onze cognitieve processen soepeler te maken, zodat we niet teveel uitgaan van wat we kennen, maar sneller kunnen leren van nieuwe ervaringen en inzichten. ‘Met veel training kun je in een meditatie helemaal loskomen van ruimte en tijd. Je zou in een staat kunnen komen waarin gewaarwordingen niet worden beïnvloed door ervaringen uit het verleden of verwachtingen over de toekomst, waarin je de dingen kunt zien zoals ze zijn.’ Dit klinkt voor ingewijden in de zenfilosofie heel bekend in de oren. We hebben het dan over een ‘open mind’ of ‘beginners mind’ en dat klinkt eenvoudig, maar is het niet.
Samen met een aantal wetenschappers deed ik zelf in Denemarken vergelijkbaar MRI-onderzoek dat is gepubliceerd.
Klik hier voor deze Engelstalige wetenschappelijke publicatie.
Het artikel in Trouw is voor abonnees van Trouw te lezen onder:
https://www.trouw.nl/wetenschap/je-ziet-of-een-konijn-of-een-eend-maar-niet-allebei-tegelijk-hoe-komt-dat~bb1d399c/
Podcasts Arthur Nieuwendijk
Projecties bij Pasen
Ontdek de kracht van acceptatie
Zen en de bubbelkamer
Door zen plan uitgevoerd
Vertrouwen ontwikkelen