ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Moet iedereen veganist worden?
Paul de Winden /
Zen.nl Roermond
Tijdens de sesshin reciteren we voor het eten de Bodhisattva geloftes, waaronder: 'Hoe talloos de levende wezens ook zijn, ik beloof ze alle te bevrijden'. Paul vraagt zich daarbij af of het tijdens zo’n retraite week (en daarbuiten) wel past om zuivelproducten te serveren. Iedereen weet toch inmiddels wel hoeveel dierenleed en milieuschade dat veroorzaakt? Bevrijd je op die manier wel alle levende wezens? Voor de afronding van zijn zenlerarenexamen schreef Paul hierover een essay, en voor ZenActueel heeft hij deze hieronder samengevat.
Is een boeddhist veganist?
Wereldwijd telt de veehouderij ongeveer 70 miljard dieren. Het leven van al die dieren gaat met veel lijden gepaard. De moderne veeteelt en de slachthuizen vormen een uiterst efficiënte moordmachinerie, waarin dagelijks tientallen miljoen dieren – met vreselijke gevoelens van angst, stress en pijn – als niks anders dan productiemiddelen worden gebruikt voor de onstilbare menselijke honger. Wat geeft mensen het recht om zo met dieren om te gaan, zo uit te buiten voor onze kortzichtige en egoïstische behoeften? De mens mag dan wel van oorsprong een alleseter zijn, maar is het nodig, wenselijk, of te verantwoorden dat we dieren blijven gebruiken voor ons voedsel?
Wat mij betreft is elke vorm van het gebruik/misbruik van dieren, waarbij de intrinsieke waarde van deze dieren niet wordt gerespecteerd en hen lijden wordt berokkend, in strijd met de eerste boeddhistische gelofte om alle levende wezens te bevrijden. Vanaf het moment dat je je ten volle bewust bent van het lijden van dieren voor de productie van ons voedsel, kun je - vanuit je hart - volgens mij alleen nog maar kiezen voor een veganistische leefstijl. Kortom, ik denk dat een echte boeddhist ook veganist is!
Verantwoordelijkheid nemen op je eigen manier
Ik ben inmiddels een jaar of vier veganist en streef ernaar om helemaal geen dierlijke producten te gebruiken, ook geen honing, leer of wol. Deze keuze is stapsgewijs ontstaan, na eerst enige tijd als flexitariër en vegetariër door het leven te zijn gegaan. Ik ben ervan overtuigd dat ik hiermee de juiste keuze maak voor een betere wereld, en vond vrij stellig dat anderen deze keuze ook zouden moeten maken. Ik meende dat mijn liefde voor dieren, de natuur en het milieu hierbij mijn drijfveren waren. Maar is dat wel zo, of zit er iets anders achter deze uitgesproken keuze? Onverwerkte emoties (bubbels) wellicht? Na enige zelfreflectie hierop bespeurde ik bij mezelf inderdaad nogal wat boosheid, frustratie, verbittering, onmacht en wantrouwen. Taaie bubbels, waarin ik mijn tanden wil zetten. Na de
herfstsesshin bij Arthur Nieuwendijk over vertrouwen en verantwoordelijkheid is me ook duidelijk geworden dat mijn uitdaging is om vooral mijn eigen verantwoordelijkheid te nemen, aan te voelen wat ik kan doen voor een betere wereld, en daarbij tegelijk los te laten wat anderen wel of niet doen. Daarbij is het goed anderen het vertrouwen te geven dat zij ook hun eigen verantwoordelijkheid nemen, want, zo leerde ik tijdens de sesshin; verantwoordelijkheid kun je wel nemen (voor je eigen gedrag), maar niet nemen voor, of geven aan anderen. Je kunt alleen maar vertrouwen geven.
Compassie voor alle levende wezens, óók voor mijn vleesetende medemens
Het is een uitdagende tijd om te kiezen voor de veranderingen die - naar mijn idee - hard nodig zijn om de aarde zoals we die kennen nog te redden, de natuur en al haar prachtige dieren en planten te beschermen. Daarvoor zijn grote gedragsveranderingen nodig, veranderingen van onze mensgerichte en op onbeperkte groei van welvaart gestoelde manier van leven. Veel mensen zien daar de noodzaak wel van in, maar zelf veranderen is vaak een brug te ver. De meeste mensen komen niet veel verder dan wat ‘babystapjes’. Ik heb het daar best moeilijk mee. Het liefst zou ik iedereen - mijn geliefde vrienden en familie, collega’s en alle andere mensen - bij hun lurven willen grijpen, uit hun auto’s willen sleuren, al het vlees, kaas en eieren van hun bord willen vegen en ze een stevige portie groenten door de strot willen duwen! Maar hier bespeur ik sinds de sesshin ook mijn eigen frustratie en boosheid, terwijl het zenboeddhisme me leert niet te oordelen over anderen, mild te zijn naar iedereen (inclusief mezelf), en compassie te hebben met álle levende wezens. Dus niet alleen voor alle dieren, maar ook voor mijn vrienden die dieren eten. De kunst is om alle mensen, hoe anders ze ook in het leven staan, liefdevol hun eigen proces te laten doorlopen. Met alles wat daarbij hoort. Want we weten – ook ik weet - dat elk mens lijdt, dat iedereen zijn eigen emoties, angsten, bubbels, hechtingen en uitdagingen heeft. En daar zelf doorheen moet, waarbij ik als liefhebbende medemens hooguit als spiegel kan fungeren, me bewust van zijn of haar lijden, luisterend zonder oordeel en vooringenomen overtuigingen. Onbevangen en met vertrouwen, ook al maakt iemand hele andere keuzes dan mij goed lijkt.
Vertrouwen
Hoewel ik nog steeds voor de volle honderd procent achter mijn keuze sta om als veganist door het leven te gaan, ben ik mij tijdens de afgelopen sesshin gaan realiseren dat dit nog altijd
mijn keuze is, een verantwoordelijkheid die
ik neem, en die correspondeert met mijn beeld van de wereld. Door mijn streven het lijden van álle levende wezens in de wereld weg te willen nemen en iedereen te willen overtuigen om ook alleen nog maar plantaardig te eten, deed ik de beleving van de werkelijkheid van anderen tekort. Nu voel ik dat ik van anderen niet mag verwachten dat ze allemaal dezelfde keuze maken als ik doe. Ieder mens is vrij in het maken van keuzes. Ik zie af van het eten van dierlijke producten en geniet daarvan, en ondertussen geef ik alle ruimte aan anderen om hun eigen keuzes te maken en verantwoordelijkheden te nemen. Zonder mijn beeld van de werkelijkheid aan anderen op te dringen, draag ik op mijn manier zoveel mogelijk bij aan een betere wereld, en dat voelt goed!
Data komende sesshins
Wintersesshin 2023 van 15 t/m 21 januari 2023 o.l.v. Yvonne Visser (wachtlijst)
Voorjaarssesshin 2023 van 7 t/m 13 mei 2023 o.l.v. Floor Rikken (wachtlijst)
Zomersesshin 2023 van 2 t/m 8 juli 2023 o.l.v. Rients Ritskes (wachtlijst)
Zomersesshin 2023 van 6 t/m 12 augustus 2023 o.l.v. Peter van Beukelen
Herfstsesshin 2023 van 1 t/m 7 oktober 2023 o.l.v. Arthur Nieuwendijk
Projecties bij Pasen
Ontdek de kracht van acceptatie
Zen en de bubbelkamer
Door zen plan uitgevoerd
Vertrouwen ontwikkelen
Bevrijd van hoop?