ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Foto: Gert Bremer
Zen of de Bijbel
Inge van den Bosch /
Zen.nl Amersfoort
Inge komt uit een christelijke traditie en ontdekt zen. Eerst in boeken en dan door de beoefening van meditatie. Ze beschrijft haar verwarring en zoektocht en ontdekt dat meditatie haar geloofsleven voedt. Haar nieuwe inzichten geven haar inspiratie voor haar rol als zenleraar.
Na een heel leven van wekelijkse kerkgang met alle tradities die daarbij horen zoals belijdenis doen, huwelijk inzegenen, ouderling zijn, kinderen dopen en christelijk opvoeden heeft zen mij te pakken. Aanvankelijk niet mediterend maar lezend, van boek naar boek, van Thich Nhat Hanh, Rients Ritskes, Lassale en weer terug. Tot er een besef van en nieuwsgierigheid ontstaat naar meditatie. Een
weekendsesshin in de Willibrordsabdij te Doetinchem voldoet aan mijn behoefte, zen binnen een christelijke kader. Zonder enige voorafgaande oefening zit ik een heel weekend op een bankje te mediteren, gelukkig bieden de getijden met de vertrouwde psalmen houvast en ontspanning. Pater Helwig vertelt wat meditatie kan doen met een verdord geloofsleven. Na het weekend volgt een ongemakkelijke evaluatie, er is kritiek uit de groep want ik heb de stilte doorbroken met mijn heimelijk geklets, er zijn wat mensen die dat als storend ervaren. De begeleider van de groep pareert de kritiek met de slogan "ja,dat is jullie irritatie". Als ik sorry wil zeggen, zegt zij: "er is helemaal geen probleem." Ik ben verbaasd.
Pater Helwig heeft gelijk, mijn geloofsleven bloeit op, mijn man is wat argwanend maar merkt mijn toegenomen rust op. Mijn verlangen tot navolging van Christus krijgt vleugels, zou het mogelijk zijn om Heilig te worden, zou Liefde kunnen overvloeien?
Vele weekenden volgen, er komt verdriet en eenzaamheid langs op deze weg van stilte. Mijn eenzaamheid los ik op door in onze kerk een meditatiegroepje te starten, waar oprechte belangstelling voor is en waar ik met vallen en opstaan de rol van leraar ontdek en geniet van het samen mediteren.
Zen blijft trekken, ik blijf lezen, mijn boekenkast raakt vol. Ik ga in
sesshin op Ameland, een groot avontuur, ik wil vasthouden aan mijn identiteit als christen maar zit de hele week tegenover het altaar met de Boeddha wat mij zwaar valt.
Rients raadt aan geen boeken meer te kopen, kan hij gedachten lezen? De diamantsoetra* staat op het programma, ik voel en zie het vlot: ik moet, ik mag, ik kan naar de overkant. Aan het einde van de sesshin huil ik dikke tranen in de ceremonie waar mensen
zenleraar worden of jukai doen, het beroert mij diep en ik weet niet waarom.
Na deze sesshin lig ik een nacht wakker door een vraag van een goede vriend. “Inge zit het erin dat jij boeddhist gaat worden?” Ik wil dat niet, ik heb een belofte staan, ik blijf trouw, ik houd de lofzang gaande. Zo blijf ik naar de kerk gaan, mediterend en lezend, de Bijbel maar ook heel veel zenliteratuur.
Op een dag is het ineens over, ik erger mij aan de kerk waar het intellect zo belangrijk is, waar de rituelen zonder overgave plaatsvinden en zo makkelijk worden geschrapt. Na een tweede sesshin bij Zen.nl is de tijd rijp om eindelijk dat vlot te pakken. Ik geef mij over aan die innerlijke stem die al meer dan tien jaar roept. Alles komt samen, mijn gevoel voor ritueel krijgt een naam en betekenis, brengen mij in conditie en geven eenheid. Samen met anderen oefenen geeft verbondenheid.
De emoties die mij overvallen blijken ergens naar toe te gaan, leggen het verlangen om zenleraar te worden bloot. Rients noemt mij in de eerste sesshin 'Inge van de kerk', ik zie nu hoe sterk ik mijn identiteit daarin heb vastgezet. Er ontstaat meer ruimte, de 'moetens' worden minder, ik mag mediteren, ik mag in de Bijbel lezen, ik mag falen.
Ik laat mijzelf vrij waardoor het luisteren naar anderen mij beter afgaat. Ik hoef niet overal meer wat van te vinden. Verwarring, op een dag ineens dat gevoel: voor wie zit ik hier eigenlijk op het kussen? Waarom nog mediteren als God een illusie is? Ik blijf toch gewoon doorgaan met mediteren. De illusie van perfectie laat ik los, ik ben geen heilige, gewoon een mens, zal voorlopig ook wel zo blijven, voel meer compassie voor mijn tekortkomingen en die van anderen.
Als het examen in zicht komt wil ik weer eens terug naar de Abdij waar alles begint.
Fijn om hier thuis te komen, even erger ik mij aan wat nieuwelingen die in mijn ogen net iets te vaak wat zeggen, ik begin met de gedachte om te vragen om strengere leiding. Dan zie ik mij ineens weer zitten, toen, de plek waar ik de dringende behoefte heb om te praten. Het is mijn irritatie, mijn idee van het zou zo niet moeten zijn.
Ik bezoek het graf van Pater Helwig, leraar van verleden, heden en toekomst, hij overlijdt 13 april 2012, exact tien jaar later sta ik in grote dankbaarheid bij zijn graf.
De Goede Week is prachtig, de zon schijnt overvloedig, de natuur schittert, we staan buiten en reciteren de soetra's, kijken over de velden waar de zon opkomt. Ik voel mij één met het universele leven. Na het ontbijt de eucharistieviering, ik voel mij één met de verrezen Christus. Ik beleef Pasen intenser dan ooit.
Alles verandert, alles beweegt, ik spreek twee talen, de taal van de Bijbel en de nieuwe taal van zen. Hiermee hoop ik als zenleraar zoveel mogelijk mensen te helpen hun eigen taal te ontdekken om zo meer mens te worden en meer geluk te ervaren.
*Diamantsoetra( www.zen.nl/diamantsutra )
Subhuti vraagt: "Heer, zullen er altijd mensen zijn die uw woorden geloven en begrijpen?"
Boeddha antwoordde: "Zeker Subhuti, twijfel er niet aan! Tegelijkertijd moeten we er allemaal naar streven verder te gaan dan de woorden. We moeten ons niet vastklampen, noch aan woorden, noch aan dingen. Mijn woorden zijn als een vlot, gebouwd om een rivier over te steken: Als dit doel bereikt is, moet het vlot worden achtergelaten om verder te kunnen reizen!"
Podcasts Arthur Nieuwendijk
Projecties bij Pasen
Ontdek de kracht van acceptatie
Zen en de bubbelkamer
Door zen plan uitgevoerd
Vertrouwen ontwikkelen