whatsapp
 

 

ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven




Zen.nl, Zen, meditatie, leren mediteren, zenmeester, Rients Ranzen Ritskes, toeval, bewustzijn, welzijn, wetenschap, materie, werkelijkheid, waarneming, oordeelloos
Foto: Hoe onze bubbels versmelten met de werkelijkheid/ een digitale visualisatie van quantum oscillations door Qimono en TheDigitalArtist, Pixabay


Dit is geen toeval



Door Rients Ranzen Ritskes / Zen.nl Nederland / Zen.nl Nijmegen / 21 november 2025

In mijn essay Bestaat toeval? dat op 10 december verschijnt, laat ik op begrijpelijke wijze zien dat we door de werkelijkheid waar te nemen, deze beïnvloeden. Ik toon met praktische voorbeelden aan hoe bewuster waarnemen leidt tot meer invloed op ons leven en welzijn. Dit alles verduidelijkt waarom zenmeditatie als bewustzijnstraining de moeite waard is. Bewustzijn vormt de werkelijkheid. Dat is de conclusie van mijn essay. ‘Toevallig’ wordt deze conclusie door een natuurkundige publicatie van 30 oktober jl. verder wetenschappelijk onderbouwd. Hieronder een korte uitleg van deze recente wetenschappelijke ontdekking.

NIEUW: Mijn nieuwe essay Bestaat Toeval? is vanaf nu (tijdelijk zonder verzendkosten) te bestellen in de Zen.nl webshop en wordt dan 8 december verzonden. Alle cursisten van Zen.nl krijgen het boekje gratis, als kerstcadeau uitgereikt op de laatste cursusavond van dit jaar.

Bestaat toeval?

De vraag of toeval werkelijk bestaat houdt mensen al eeuwen bezig. In de zentraditie wordt vaak gezegd dat de werkelijkheid niet los van ons bestaat. Dat klinkt abstract, maar is vooral praktisch bedoeld. Wie stil zit en echt kijkt, neemt niet alleen meer waar, maar merkt hoe waarnemen de werkelijkheid verandert. De wereld reageert - subtiel maar voelbaar - op de kwaliteit van onze aandacht.

Nieuwste onderzoek

Recent onderzoek uit Michigan versterkt dit idee. Wetenschappers gebruikten daar een van de krachtigste magneten die ooit zijn gebouwd en zagen iets dat onmogelijk werd geacht: quantumoscillaties in een materiaal dat eigenlijk een isolator zou moeten zijn. Dat betekent dat materie onder bepaalde omstandigheden tegelijk de eigenschappen van een isolator en een geleider kan vertonen, alsof het twee toestanden tegelijk inneemt. Denk ook aan de bekende metafoor van Schrödingers kat. Ons klassieke begrip van wat materie is, blijkt minder vast dan te vaak wordt gedacht. Materie beweegt mee met hoe we kijken.

Kwantumcomputers

Aan de Universiteit van Cambridge voerde men ondertussen de PBR-test uit op een van IBM’s meest geavanceerde kwantumcomputers. Die test probeert te achterhalen of de idee van een kwantumtoestand slechts een rekenmodel is of een echte eigenschap van de werkelijkheid. De uitkomst wijst opnieuw op dat laatste. De manier waarop we meten en waarnemen blijkt niet los te koppelen van wat er feitelijk gebeurt. Ook met dit experiment wordt de eeuwenoude zenfilosofie van de onlosmakelijke eenheid van alles, opnieuw bevestigd.

Maak ruimte

Voor veel zenbeoefenaars klinkt dit vanuit de persoonlijke ervaring vertrouwd. In meditatie merken we steeds opnieuw dat de wereld verandert als onze aandacht verandert. Wie milder kijkt ervaart mildheid. Wie ruimte ervaart maakt ruimte. Wie oordeelloos kijkt opent werkelijk nieuwe mogelijkheden. Niet omdat we iets forceren, maar omdat waarneming en werkelijkheid elkaar wederzijds vormen. Of zoals de samenvatting van de Hartsutra luidt: vorm is leegte, leegte is vorm.

Mediteren is meer

Mediteren is dus meer dan diepe ontspanning en concentratie. Het is training van bewustzijn en dat heeft invloed op hoe de werkelijkheid zich ontvouwt. Niet magisch, maar praktisch. Niet bovennatuurlijk, maar menselijk. Onze aandacht heeft invloed op onze wereld. Zuivere aandacht heeft een zuivere invloed en egocentrische aandacht een egocentrische invloed.

Mocht dit alles je toch nog wat theoretisch voorkomen, lees dan binnenkort mijn essay waarin ik de praktische toepassing beschrijf van deze revolutionaire wetenschap die de eeuwenoude zenboeddhistische inzichten bevestigt.

Het essay Bestaat Toeval? is vanaf nu (tijdelijk zonder verzendkosten) te bestellen in de Zen.nl webshop en wordt voor 10 december toegezonden. Alle cursisten van Zen.nl krijgen het boekje als kerstcadeau uitgereikt op de laatste cursusavond van dit jaar.

Bronnen:
1
“Really bizarre and exciting: The quantum oscillations are coming from inside” (University of Michigan) over quantum-oscillaties in een isolator. (news.umich.edu)
2
“Experimental Demonstration of the PBR Test on a Superconducting Processor” (University of Cambridge / IBM Heron2), pre-print over de PBR-test die kwantumtoestanden als werkelijkheid onderzoekt. (ArXiv)