ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven

Een op de vier heeft last van stress en angst

38

Door Redactie ZenActueel / Zen.nl Nederland / 10 december 2025

Het NRC-schrijf in de krant van 9 december dat het slecht is gesteld met de mentale gezondheid in Nederland. Dat concludeert de journalist op basis van gegevens van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en het Trimbos-instituut. Vooral adolescenten, jongvolwassenen en vrouwen ervaren meer angst, somberheid, stress en overbelasting. Hoe kan dat, in een van de meest welvarende landen ter wereld?

Veel druk en weinig ruimte

Uit de meest recente monitors van Trimbos en RIVM komt hetzelfde beeld naar voren: de mentale gezondheid van jongeren is achteruitgegaan. Adolescenten voelen zich vaker eenzaam, gespannen en onvoldoende toegerust om met uitdagingen om te gaan. De druk is hoog, de ruimte om te herstellen klein. Prestatiedruk op school of werk, sociale media, een toekomst die onzeker voelt en veranderingen die sneller gaan dan we aankunnen. Toch is het probleem niet dat we tegenwoordig minder kunnen, maar de wereld duwt harder.

Het probleem achter de problemen

Interessant is dat Trimbos steeds vaker spreekt over afgenomen mentale veerkracht. Niet de problemen zoals de drukte en onzekerheid maken mensen kwetsbaar, maar het ontbreken van innerlijke ruimte om met die problemen om te gaan. We staan voortdurend ‘aan’ en zijn gericht op prikkels van buiten. De geest is reactief geworden: gevoelig voor het teveel aan prikkels.

Herken je dit?

Uit vele onderzoeken blijkt ook dat meditatie twee dingen doet die precies aansluiten bij de problemen die Trimbos en RIVM signaleren. Het mediteren brengt het zenuwstelsel tot rust. De adem verdiept, de spanning zakt. Hierdoor ontstaat er weer ruimte voor het onderscheid tussen de situatie en de eigen reactie daarop. Wie meditatie beoefent, ziet: de druk is er nog steeds, maar ik hoef er niet in meegezogen te worden. Dat is de basis van veerkracht.

Meditatie versterkt veerkracht

Waar werkdruk, sociale media en alle andere ballen die we in de lucht willen houden de aandacht versnipperen, traint meditatie juist één van onze meest onderschatte mentale vermogens, die goed te trainen is: gerichte aandacht. Ook jongere cursisten ontdekken tijdens onze meditatiecursussen, vaak al na een paar weken mediteren, dat ze hun aandacht beter kunnen richten, vasthouden en terugbrengen. Zenmeditatie is geen vlucht uit de werkelijkheid, maar een krachtiger manier om met die werkelijkheid om te gaan.

Van overleven naar leven

Het artikel in de NRC is alarmerend, maar het rapport van het Trimbos bevat tussen de regels door een bemoedigende boodschap: veerkracht is te trainen. Mentaal floreren is geen kwestie van geluk, maar van training. In een samenleving die steeds sneller draait, is meditatie misschien geen luxe meer, maar een gezonde manier om er mee om te gaan.

Mediteer jij en voel je wat het doet met je veerkracht?

Praat er dan over met anderen, ook met jongeren, want veel mensen weten nog te weinig van de effecten van een goede meditatiecursus. Help ze over de drempel en kom samen naar één van de komende proeflessen bij jou in de buurt.

ZenActueel Blog

Aanbevolen links:
Zen Incompany
Zen.nl winkel

ZenActueel nieuwe artikelen

Met koan voorbij je ego

Ontmoet Brian Victoria, zen in Kyoto

Verslag boomplantdag Woerden

Twijfelmoedig | De moed om niet-te-weten

Wat nam ik mee uit Taiwan?

De aanslagen in Parijs hebben me gelukkig gemaakt