ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Hypernerveus of tussenruimte als levenshouding
Kijk met ma anders naar je agenda
Uit het rapport van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) blijkt dat de prestatiedruk groeit, de mentale belasting stijgt, en zelfs onze vrije tijd lijkt ingeroosterd te worden. De RVS pleit daarom voor meer “lege tijd”. Maar wat als de oplossing niet zozeer ligt in minder doen, maar in anders kijken?Ma: de betekenisvolle leegte
De Japanse cultuur kent een begrip dat haaks lijkt te staan op onze volle agenda’s: ma (間). “Ma” laat zich moeilijk vertalen, maar wordt vaak begrepen als tussenruimte, pauze of de leegte tussen twee dingen. Niet als gemis, maar als betekenisvolle aanwezigheid. Denk aan de stilte tussen twee muzieknoten. De rust tussen woorden in een zin. Of de ruimte in een kamer die het mogelijk maakt er te ademen, te bewegen, te zijn. In de Japanse esthetiek is “ma” geen detail, het is essentieel. Het maakt het verschil tussen oppervlakkigheid en diepgang, tussen chaos en rust. Het is de ademruimte van het bestaan.De volle agenda: altijd onderweg
Als we naar onze agenda kijken, zien meestal blokjes vol afspraken, taken, deadlines. Misschien hier en daar wat reistijd of een lunchpauze, maar zelfs die zijn vaak “geclaimd” door de stroom van de dag. Onze tijdsbeleving is daardoor lineair én doelgericht geworden. Elk moment is een opstap naar het volgende. We zijn voortdurend onderweg, van overleg naar e-mail, van werk naar sport, van koken naar scrollen. De ruimte tussen de dingen? Die vullen we meestal direct op met afleiding: notificaties, podcasts, to-do’s. Maar wat als juist díe ruimte de sleutel is?Ma in het dagelijks leven
“Ma” vraagt geen rigoureuze verandering. Je hoeft niet te verhuizen naar een klooster of je agenda leeg te vegen. Het begint met anders kijken naar wat er al is. Neem de momenten waarop je naar de printer loopt, naar het toilet gaat, even een glas water haalt of eens naar buiten kijkt. In plaats van ze te beschouwen als noodzakelijke onderbrekingen, kun je ze zien als miniatuurruimtes van ma. Ze hoeven niets op te leveren. Juist daarin schuilt hun waarde. Door zulke momenten niet op te vullen, maar juist leeg te laten, geef je je geest ruimte om tot rust te komen. Het zijn pauzes waarin het leven kan ademen, niet als ontsnapping, maar als volwaardige ervaring van zijn.Van grip naar ruimte
Achter onze neiging tot plannen schuilt vaak een verlangen naar controle. Als we alles op orde hebben, voelen we ons veilig. Maar zen herinnert ons eraan dat controle een illusie is. De werkelijkheid ontvouwt zich op haar eigen manier, eigen ritme. “Ma” nodigt uit om niet alles dicht te zetten met plannen, maar iets open te laten. Dat kan eng voelen. Maar het is juist die open ruimte waarin iets onverwachts kan ontstaan. Stilte. Inzicht. Verbinding.Geen nieuwe taak, maar een andere blik
De oproep van de RVS om meer lege tijd te creëren is waardevol, maar laat zich makkelijk reduceren tot een extra taak op onze lijst: “Ook nog iets met rust doen.” Het Japanse “ma” nodigt uit tot een andere benadering. Niet nog iets erbij, maar iets eraf. Niet een oplossing buiten onszelf, maar een subtiele verschuiving van binnenuit. Niet meer tijd, maar meer aandacht voor de tijd die al beschikbaar is. We hoeven niets te forceren. De tussenruimte is er al. Onze enige taak is misschien: opmerken dat ze er is. En haar niet direct weer vullen, maar gewoon… laten zijn. Tussen de dingen in kan je het leven zelf gaan ervaren. Op donderdagavond 30 okt. start een serie van zes online colleges over MA ZEN. Klik hier voor meer informatie en aanmelding.ZenActueel Blog
Aanbevolen links:
Zen Incompany
Zen.nl winkel
ZenActueel nieuwe artikelen
Verslag boomplantdag Woerden
Twijfelmoedig | De moed om niet-te-weten
Wat nam ik mee uit Taiwan?
De aanslagen in Parijs hebben me gelukkig gemaakt
Verslag themadag over: toeval
Over inzicht, aandacht en vreugde