ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Oorzaak en gevolg zijn circulair
De cirkel van oorzaak en gevolg
In de westerse cultuur is het gangbaar om bij problemen een schuldige aan te wijzen – iemand die of iets dat verantwoordelijk is. Maar volgens Arthur zitten oorzaak en gevolg vaak in een kringloop die zichzelf in stand houdt. De relatie tussen mensen speelt daarin een cruciale rol. Hij illustreerde dit met een herkenbaar voorbeeld: “Mijn leidinggevende kijkt voortdurend op mijn vingers en bemoeit zich overal mee. Het maakt me onzeker.” De reflex is dan vaak: de leidinggevende moet veranderen. Of – vanuit zelfkritiek –: ik doe blijkbaar iets niet goed. In beide gevallen wordt er een schuldige aangewezen. Arthur daagt dit denken uit: wat als er geen dader is, maar een interactie die zichzelf voedt?Schuld als cultureel patroon
Arthur wees erop dat het schuldgevoel diep in onze cultuur is geworteld. Zelfs wanneer religieuze overtuigingen vervaagd zijn, blijft het idee van ‘erfzonde’ en ‘tekortschieten’ doorwerken. Mensen zoeken vaak naar manieren om schuld in te lossen – in dit leven of daarbuiten. Persoonlijk vertelde hij hoe hij rond zijn veertigste tijdens meditatie ontdekte hoe sterk dit schuldgevoel zijn leven beïnvloedde. Door meditatie kon hij het loslaten – wat leidde tot meer lichtheid en vrijheid.Boeddhistische visie: wederzijdse afhankelijkheid
In boeddhistische samenlevingen komt het begrip ‘schuld’ niet voor. In plaats daarvan is er het idee van wederzijdse afhankelijkheid: alles bestaat in relatie tot iets anders. Toegepast op het voorbeeld van de leidinggevende en de collega betekent dit: de collega toont onzekerheid, de leidinggevende reageert met controle, wat de onzekerheid verder vergroot – en zo ontstaat een vicieuze cirkel. Beiden houden het patroon onbewust in stand. Er is dus niet één oorzaak of schuldige, maar een interactie waarin mensen vastlopen. En juist in die wederkerigheid ligt ook de uitweg.Hoe kom je uit zo’n patroon?
Arthur introduceerde het concept van ‘de kunst van ontschuldigen’. De eerste stap daarin is het stellen van een andere vraag: “Wat gebeurt er met ons?” In plaats van wijzen naar ‘de ander’ of jezelf, kijk je samen naar het patroon waarin je verzeild bent geraakt. Arthur moedigde het gehoor aan om hiermee te oefenen. Niet om passief alles te accepteren, maar om actief verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen gedrag, voor de interacties die je voedt – en voor het doorbreken van destructieve patronen. Het effect? Meer vrijheid, vreugde, en invloed op je eigen leven.
ZenActueel Blog
Aanbevolen links:
Zen Incompany
Zen.nl winkel
ZenActueel nieuwe artikelen
Verslag boomplantdag Woerden
Twijfelmoedig | De moed om niet-te-weten
Wat nam ik mee uit Taiwan?
De aanslagen in Parijs hebben me gelukkig gemaakt
Verslag themadag over: toeval
Over inzicht, aandacht en vreugde