ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Foto: ChatGpt bewerking van mijn actuele portret tot 100 jarige.
Ouder worden als weg naar meesterschap
RR /
Zen.nl Nederland /
Zen.nl Nijmegen / 1 juli 2025
Ouder worden hoeft niet gezien te worden als weg naar verval, het kan ook gezien worden als de weg naar het meesterschap. Denk eens aan de onlangs overleden Jan Terlouw en het inzicht en de helderheid van geest waarmee hij tot voor kort Tv-interviews gaf. In Nederland denken we dan al snel ‘die had geluk’ maar is dat wel zo?
In onze westerse cultuur heerst vaak de gedachte dat jong zijn beter is: energieker, flexibeler, aantrekkelijker. De reclamewereld en sociale media versterken dat beeld dagelijks. Maar in de Japanse cultuur en zeker binnen het zenboeddhisme, is wijsheid het streven en zoals wij ook hier zeggen, die komt met de jaren. Ouderdom dus als iets om naar uit te kijken en de rimpels op een gezicht als een bewijs van rijping.
Zen laat ons zien dat de wezenlijke ontwikkeling niet plaatsvindt in ons lichaam, maar in onze geest. Met de jaren groeit, bij wie bewust oefent, het vermogen tot helder zien, tot compassie, tot verdieping van de stilte in de storm.
Een recente, goed gevalideerde publicatie uit december 2024 laat zien dat Japan ongeveer vijf keer zoveel honderdjarigen telt als Nederland, oftewel: 1 op de 1.300 mensen in Japan is honderd jaar of ouder. In Nederland is dat ongeveer 1 op de 6.800 mensen. Onderzoekers constateren bovendien dat veel van deze honderdjarigen tot op hoge leeftijd zelfstandig blijven, met een opvallend lage kans op hartziekten, dementie en kanker. Ze leven voor 97% van hun leven zonder enige serieuze ziekte.
Wat is de oorzaak van deze opmerkelijke levensduur? Onderzoek wijst op een combinatie van factoren:
- een sterke levenszin, ikigai genoemd: het besef dat je ertoe doet en iets bijdraagt, ook op hoge leeftijd
- veel dagelijkse beweging, vaak in de tuin of lopend
- een plantaardig dieet, rijk aan groenten, tofu en zoete aardappel
– hechte sociale netwerken
Kortom, een levenshouding waarin ouder worden wordt gezien als een rijk groeiproces van verdieping, waaraan je samen werkt, door elkaar te stimuleren in goede leefgewoonten.
Wie lang mediteert, leert dat elke ervaring - ook verlies, pijn en ouderdom - deel is van de weg. De zenmeester wordt niet geboren maar gevormd door jarenlange oefening, door vallen en opstaan, en veel toegewijde aandacht. Ouder worden is in die zin geen tragisch neveneffect van het leven, maar een voortdurend groeiproces.
Laten we dus ouderdom niet langer verbergen, ontkennen of vrezen, maar juist zien als aantrekkelijke uitdaging. Laten we de rimpels prijzen, tonen, eren en vieren. Lang leve de ouderdom. De plooien in de huid als teken van de ontplooiing van de geest.
Bronnen:
– https://english.kyodonews.net/news/2024/09/33d5b03852ac-no-of-centenarians-in-japan-up-for-54th-straight-year-to-over-95000.html
– https://longreads.cbs.nl/the-netherlands-in-numbers-2023/how-many-centenarians-are-there/
Verslag boomplantdag Woerden
Twijfelmoedig | De moed om niet-te-weten
Wat nam ik mee uit Taiwan?
De aanslagen in Parijs hebben me gelukkig gemaakt
Verslag themadag over: toeval
Over inzicht, aandacht en vreugde