ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Van bidden naar mediteren
Hoe ben je op het zenpad gekomen?
Dat begon met het boek Sacred Hoops van basketbalcoach Phil Jackson. Hij combineert managementliteratuur, inheems-Amerikaanse spiritualiteit en zazen binnen zijn basketballteams. Het intrigeerde me zo dat ik een cursus ging volgen bij Zen Onder De Dom. Daar ontdekte ik hoe moeilijk het is om zoiets eenvoudigs als ‘gewoon zitten’ te doen. Gewoon ademen bleek fascinerend ingewikkeld. Toch merkte ik al snel hoe bewust ik me werd van mijn lichaam. Omdat ik geloof dat je iets langere tijd moet doen om echt te begrijpen of het bij je past, besloot ik het een jaar vol te houden. Toen verhuisden we naar Amerika. Het eerste jaar mediteerde ik zelf in de Rothko Chapel, een interreligieuze plek van stilte. Later vond ik het Houston Zen Center, verbonden aan het centrum van Shunryu Suzuki in San Francisco. Het was een fijne, maar soms ook confronterende plek: een echte gemeenschap, waar je niets hoefde, maar waar wel een impliciete verwachting was om mee te helpen – bijvoorbeeld met schoonmaken. Ik voelde me daar zowel ongemakkelijk bij als gefascineerd. Na onze terugkeer naar Nederland kwam ik bijna vier jaar geleden bij Zen.nl Zeist terecht.Uit wat voor gezin kom je?
Mijn spirituele wortels liggen in het protestantse calvinisme. In ons gereformeerde milieu in Driebergen gingen we trouw naar de kerk, catechisatie en alles wat daarbij hoorde. Als tiener geloofde ik in een God die buiten en boven ons stond, een wezen dat de werkelijkheid bestuurde en er direct mee communiceerde. Ik geloofde zonder twijfel in de leerstellingen dat de Bijbel waar is en dat Jezus voor onze zonden is gestorven – al had ik nooit een persoonlijke ervaring van God.Waarom ben je theologie gaan studeren?
Na mijn VWO studeerde ik een jaar in Amerika. Eén vak, The Historical Jesus, liet me voor het eerst de Bijbel als historisch document bekijken in plaats van een geloofsdocument. Het kerstverhaal, bijvoorbeeld, staat alleen in Lucas en Mattheüs, en ze verschillen sterk van elkaar. Was Jezus ooit echt in Egypte? Of heeft Mattheüs dit verhaal literair bedacht, geïnspireerd door Exodus? Voor het eerst begon het idee dat ‘de Bijbel van kaft tot kaft waar is’ te wankelen. Ik kreeg een verlangen naar de vrijheid om te denken wat ik zelf wilde. Dat bracht me uiteindelijk tot de theologiestudie.Wat heeft de studie je gebracht?
Ik ontdekte dat de joods-christelijke traditie enorm divers is. Binnen die veelheid vond ik ruimte om de traditie op mijn eigen manier te bewonen, zonder me vast te leggen bij een specifieke kerk.Heb je geworsteld met je gereformeerde achtergrond?
Het was geen strijd, maar wel een worsteling. Het heeft jaren geduurd voordat ik me op mijn gemak voelde met mijn achtergrond. Een keerpunt was de bruiloft van mijn schoonzus: ooit kon ik de liederen daar niet zingen, nu wel. Ik zie het nu als: ‘Dit hoort erbij.’ Zen heeft me geholpen om te accepteren dat het is wat het is. Het pad van zen, zonder dogma’s of leerstellingen, past goed bij me.Hoe is je geloof nu?
Ik beschrijf mezelf nu eerder als een hoopvol mens. Ik hoop dat er recht wordt gedaan aan onrecht in de wereld. God zie ik niet langer als een wezen buiten mij, maar als iets ongrijpbaars. Mijn denken is veel minder dualistisch geworden. Waar ik vroeger geloofde in een scheiding tussen God en mens, fysica en metafysica, zie ik het nu als ‘niet-twee’.Is bidden hetzelfde als mediteren?
Als bidden betekent dat je een lijstje met wensen aan God richt, heeft het niets met zen te maken – en weinig met christendom. Maar bidden als luisteren naar jezelf en de wereld lijkt op mediteren. Meditatie heeft me veel bewuster gemaakt van mijn lichaam. Ik voel nu hoe mijn stemming zich fysiek manifesteert. Dat bewustzijn heeft zich, bijna wonderlijk, ontwikkeld sinds ik mediteer.Ben je boeddhist?
Dat is ingewikkeld. Maar aan het einde van de rit zeg ik: ja, net zoals ik mezelf ook christen beschouw.ZenActueel Blog
Aanbevolen links:
Zen Incompany
Zen.nl winkel
ZenActueel nieuwe artikelen
Dagelijks mediteren: minder eenzaam in twintig minuten
Voorbeeld van een zenpad
Mijn ervaring met zen en long covid
Deelnemers over de Zen & yoga vakantie
Zen tussen de sieruien
Gezond en gelukkig sterven