ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven

Wie is het monster?

38

Anke Welten / Zen.nl Dordrecht / 9 september 2025

Monsters lijken iets uit sprookjes of films, maar wie goed kijkt ontdekt dat ze soms veel dichterbij zijn – misschien zelfs in onszelf.

Tijdens een intensieve zendag over "griezelen" vertelde ik het sprookje van Roodkapje en de boze wolf. Ondanks de bekendheid van het sprookje, riep het verontwaardiging op: een moeder die haar dochter het donkere bos instuurt? Ook het waargebeurde verhaal van Daryl Davis – een Afro-Amerikaanse musicus – en zijn ontmoeting met Klu Klux Klanleider Roger Kelly, raakte diep. Van een oud sprookje naar een waargebeurd verhaal lijkt misschien een grote stap, maar beide raken aan dezelfde vraag: wie of wat zien wij als monster? Davis en Kelly waren elkaars prototypen van een monster. Het verhaal over hoe zij, gefascineerd door elkaars ogenschijnlijk tegenovergestelde wereldbeelden, uiteindelijk vrienden werden, bracht spanning én troost bij luisteraars.

Monsters helpen ons voelen

Griezelverhalen, horrorfilms en monsters zijn populair omdat ze ons – op veilige wijze – confronteren met angsten die we liever vermijden. Net als in meditatie kijken we via deze verhalen naar onze eigen angst, maar nu met een speelse, soms griezelige spiegel. Onze onzekere tijd inspireert Bert Gen-Ryū van Voorst en mij om van 17 tot en met 19 oktober een weekendsesshin te organiseren rond het thema Monsters. Daarin gaan we via meditatie, stilte, reflectie en (griezel-)verhalen op zoek naar onze eigen monsters en wat wij van hen kunnen leren.

Soms is het monster een figuur die door velen zo wordt gezien, al is deze voor anderen vaak juist een held. Soms is iemand slechts een monster in de ogen van één persoon. Zoals bij mijn cursist Riet, die zich tijdens een concert ergerde aan een dansende vrouw voor haar. Ze was zó boos dat ze haar bijna opzij wilde duwen. Totdat ze besefte dat deze vrouw haar herinnerde aan iemand uit het verleden. De danseres zelf was zich van geen kwaad bewust – het monster zat in Riets herinnering.

Projecties en schaduwkanten

Psycholoog Carl Gustav Jung liet zien dat we eigenschappen die we in onszelf niet willen zien, vaak op anderen plakken. Wie en wat wij als monsterlijk ervaren, zegt daarom vooral iets over onszelf. Zo ontdekte ik tijdens een reünie van mijn middelbare school, dat klasgenoten die in mijn herinneringen "monsters" waren geworden, vooral wat zelfverzekerder overkwamen dan ik mezelf destijds zag. Liefst had ik wat meer op hen geleken, maar in plaats daarvan voelde ik me onzeker, een rotgevoel. Mijn frustratie daarover projecteerde ik op hen - en zo werden zij "monsters."

Monsters aankijken

Het werkelijke monster was mijn rotgevoel. Als ik dat monster destijds had durven onderzoeken, waren mijn klasgenoten misschien wel vrienden voor het leven geworden, die me inspireerden om mezelf te laten zien. Meditatie heeft mij geleerd om dat te kunnen; het is immers een oefening in omgaan met ongemak.

Ben jij klaar om je monsters recht in de ogen te kijken? Meld je aan voor de weekendsesshin van 17 tot en met 19 oktober in (de donkere bossen bij) Havelte, Drenthe. Meer informatie en aanmelding: ga naar zen.nl/Dordrecht of zen.nl/Gouda.

ZenActueel Blog

Aanbevolen links:
Zen Incompany
Zen.nl winkel

ZenActueel nieuwe artikelen

Verslag boomplantdag Woerden

Twijfelmoedig | De moed om niet-te-weten

Wat nam ik mee uit Taiwan?

De aanslagen in Parijs hebben me gelukkig gemaakt

Verslag themadag over: toeval

Over inzicht, aandacht en vreugde