‘Ik ben niet tevreden over mezelf’
Een van de deelnemers aan een werkweek Zen & Creativiteit beschrijft haar ervaringen. Ze gaat zeker nog een keer.
Heidy Verbeet
Het was even slikken toen ik deze titel als suggestie kreeg voor mijn verslag van de
werkweek Zen & Creativiteit. Eelco Smits, begeleider van de werkweek die deze zomer plaatsvond in Drenthe, had me gevraagd of ik een verslag wilde schrijven voor ZenActueel als ik me daartoe geïnspireerd voelde.
Daar begon het al. Ik was heel enthousiast over de werkweek en ik vond dat ik dat dan ook moest laten zien in een verslag. Ik moest gewoon inspiratie vinden, vond ook dat ik Eelco niet mocht teleurstellen. Ik ging dus aan de slag en had de titel Zen&Creativiteit&Bubbels bedacht.
Vast
Meteen bekroop me het gevoel: kan ik dit wel? Hoe kan ik een zo goed mogelijk verslag schrijven: volledig, positief, alles benoemend zonder dat het een saaie opsomming wordt? En het moest een leuk en origineel verhaal worden voor
alle ZenActueel-lezers! Want ja,
iedereen moet het goed vinden, er iets aan hebben, én het moet een compliment zijn aan Eelco én ook nog een promotie voor de werkweek! Mijn worsteling was compleet, want ik wilde wel, maar dat alles kreeg ik nóóit voor elkaar. Elke zin die ik schreef, herschreef ik, ik koos andere woorden, begon opnieuw, bouwde heel andere zinnen.
Ik was me zeker bewust van mijn
perfectionismebubbel, maar ik liep er helemaal in vast. Ook herkenbaar: ik wil zó goed, zó perfect zijn dat het me helemaal blokkeert. Dit gaf ik terug aan Eelco, wilde het nu loslaten, er later weer mee verder. Ja, ik weet het: uitstellen hoort ook bij perfectionisme. En wat kreeg ik terug als perspectief-suggestie? Om te beginnen bovenstaande titel, en verder: ga schrijven, afraffelen en niet langer dan een uur. Hoezo afraffelen? Dat woord wil ik niet kennen. Ik doe mijn uiterste best om vol zorg en aandacht een zo goed mogelijk resultaat te bereiken – en dan dit advies? Maar ik begin: zet mijn timer op een uur en ga zitten schrijven. Inmiddels is er al een kwartier voorbij en heb ik nog niks over de Zen&Creativiteitweek verteld.
Ik heb veel geschreven in die week; ik kan zó alles wat we hebben gedaan en wat ik ervaren heb, wat ik voelde, overschrijven voor dit verslag. Dan kan ik behoorlijk compleet en perfect zijn. Maar dat wil ik nu niet: ik schrijf vanuit mezelf, mijn herinneringen zoals ik ze nu heb, wat ik geleerd heb. De combinatie mediteren en aan het werk zijn voelde heel goed. Elke ochtend en avond mediteerden we. ’s Morgens drie keer en ’s avonds vier keer met een yaza-periode als afsluiting. Voor mij precies genoeg uitdaging voor wat het zitten betreft, met de fysieke pijn voelde ik mijn lichaam, en ik kon tegelijkertijd blijven focussen op mijn ademhaling. De stilte werd zo goed mogelijk gehandhaafd, maar niet zo streng als bij een
sesshin.
Het is een echte werkweek, met klei. Elke dag na het ontbijt is er een werkbespreking, voor mij te vergelijken met een teisho. Onderwerpen als focus, aanwezigheid, concentratie en aandacht, nen en creativiteit, en perceptie werden uitgebreid besproken. Uitgangspunt is de definitie van creativiteit: de presentatie van al bestaande elementen, het zien van nieuwe combinaties en de uitvoering ervan, gefilterd door de perceptie en gevoelens van het individu. Deze zin heb ik wel overgeschreven uit mijn aantekenschrift ?.
En heel zen is natuurlijk: heb je doel duidelijk! Wat kom je hier doen? Wat wil je leren? Voor mij is dat helder: mijn perfectionisme belemmert mij regelmatig in beweging te komen. Onzeker of ik wel goed genoeg ben, of ik wel gewaardeerd word, stel ik voortdurend uit. Vaak weet ik niet te kiezen. Ik wil in actie komen, weer leren spelen, plezier hebben, niet altijd met de focus op het resultaat.
Aan de slag
Dus aan de slag met de voorgevormde holle bol klei. Zacht knedend, maar voortvarend de klei verkennend, kies ik ervoor een ronde vaas te maken met een mooie opening aan de bovenzijde. Ik ben nauwelijks bezig of er ontstaat een grote barst dwars over de bol.
Lichte paniek, want dat was niet mijn bedoeling, zó wordt het niet de mooie vaas die ik voor ogen had. Ik probeer de barst weg te werken, zonder goed resultaat. Ik voel de neiging ermee te stoppen; dit wordt niks, ik overweeg een nieuwe bol klei te vragen.
Dan laat Eelco me zien hoe de barst zich op natuurlijke, spontane wijze heeft gevormd. Het duurt even voordat het me lukt mijn concept van hoe het had moeten worden los te laten en vanuit een ander perspectief naar de barst te kijken. Dan zie ik de opening, de ruimte, de ontspanning in het geheel. Mijn perfectionistische bubbel werd letterlijk doorgeprikt, kreeg ruimte om de spanning kwijt te raken. Ik word er blij van!
Oerbubbel
Maar een
oerbubbel laat zich natuurlijk niet zo gemakkelijk oplossen. De vaas moet ook nog geglazuurd worden, volgens de engobe-techniek. Na op proeftegeltjes geoefend te hebben, ontdekken we hoe we glazuurverf moeten gebruiken en welke effecten die op de klei heeft en geeft.
Tevreden over het resultaat van één tegeltje, wil ik die werkwijze toepassen op de vaas. Maar waarom bedenk ik op het laatste moment iets héél anders? Waarom gebruik ik de oefening niet? Het moet weer origineler, verrassender, mooier, perfecter worden. Weer heb ik hulp nodig om een ander perspectief te kunnen zien en nog even te spelen, zonder te focussen op het resultaat.
Ik heb nog meer werkweken nodig om vrijuit, ontspannen en met plezier mijn creativiteit te kunnen vormgeven, maar deze week heeft me heel helder mijn perfectionisme laten zien en ruimte gegeven om door te gaan, in beweging te blijven!
De volgende werkweek Zen en Creativiteit is van 12 t/m 16 augustus 2019. Zie voor meer informatie
www.Zen.nl/Westdorp
Podcasts Arthur Nieuwendijk
Projecties bij Pasen
Ontdek de kracht van acceptatie
Zen en de bubbelkamer
Door zen plan uitgevoerd
Vertrouwen ontwikkelen