ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Liefde is wel voorwaardelijk
Door Florentine van Lookeren Campagne
Zen.nl Nederland
Column over zen, meditatie en moederschap
‘Liefde is altijd voorwaardelijk’, zei
Rients op
sesshin en iedereen werd onrustig. Want jeetje, dat is een heilig huisje om omver te schoppen. We weten toch allemaal dat we onvoorwaardelijk van onze kinderen moeten houden en we vinden dat onze ouders onvoorwaardelijk van ons hadden moeten houden en waar dat niet is gebeurd, is er groot leed. Maar nee, Rients zegt het tegenovergestelde. Er is altijd een uitruil.
Nu is onvoorwaardelijk opvoeden een complete stroming, met experts, boeken en cursussen. Het idee: je houdt altijd met heel je hart van je kind en je kind moet dat ook altijd kunnen voelen. Uitsluitend met zijn gedrag is soms iets mis. Straffen en belonen zijn uit den boze, want dan conditioneer je hem alleen maar. Het enige wat hij daarvan leert, is dat jouw moederliefde afhankelijk is van voorwaarden. En dat kan niet waar zijn.
Ik dus ook aan de onvoorwaardelijke opvoedcursus. En ik moet zeggen, het resoneerde wel. Ik werk liever met natuurlijke consequenties dan met straf. Knoei je? Dan ruim je op. Wil je je jas niet aan? Prima, ga maar zonder jas naar buiten. Ervaar maar dat het koud is. (En natuurlijk neem ik die jas wel mee, want voor we de voortuin uit zijn wordt erom geroepen.) Het scheelt een hoop scènes en ergernissen.
Maar gaande de cursus kwam ik erachter dat er terreinen zijn waarbij ik wel degelijk gedrag wil conditioneren, voornamelijk omdat de natuurlijke consequenties van een misstap niet te overzien zijn. In het verkeer bijvoorbeeld. Stoppen ze keurig bij de lantaarnpaal, dan prijs ik ze uitbundig. Steppen ze er voorbij, dan sleep ik ze terug om nogmaals te oefenen. Dat vinden ze vervelend, maar ik moet en zal het erin slijten, juist omdat ik zoveel van ze houd.
Het viel me ook op, dat de kinderen ook grapjes konden uithalen waardoor ik echt even niet van hen hield. Als ze me fysiek pijn deden, bijvoorbeeld. Of expres iets deden om mij boos te maken. Er trad dan een primitief verdedigingsmechanisme in werking waardoor mijn kind ineens de vijand werd.
Derde probleem: we zijn zelf ook nog een factor. De conditie waarin we ons bevinden bepaalt de grens van onze moederliefde. Als ik vijf keer wakker ben gemaakt ’s nachts ben ik ’s ochtends om zes uur niet zo lief, hoe voorbeeldig de kinderen ook zijn. De verlangens van onze kinderen zijn oneindig en dus moeten wij voorwaarden stellen. Want de overlevingsmodus is geen liefdevolle modus.
En hoe zit het met die uitruil? Ik krijg van mijn kinderen plakkerige knuffels, warme lichaampjes die tegen mij aan in slaap vallen en de kans om mijn genen door te geven. Ik krijg verbondenheid, voldoening, zingeving. Meer leer-momentjes dan ik kon wensen. Gezelligheid. En bovenal: ik krijg liefde terug. Ik wil wel degelijk een hele hoop terug voor mijn inspanningen.
En ik verwacht niet minder. Als het misloopt, als de kinderen bijvoorbeeld ruzie maken tijdens een gezellig gezinsuitje, ben ik namelijk boos. Dat zijn teleurgestelde verwachtingen en Rients heeft gelijk: ik vind het goed om mij daarvan bewust te zijn, want het zijn mijn verwachtingen en de kinderen hebben niet om die last gevraagd.
De opvoedcursus is heel goed geweest. Ik ga verder met opvoeden met zo min mogelijk straffen en belonen. Maar de cursus heeft ook een andere naam nodig. Liefde is wél voorwaardelijk.
Lees ook de vorige column van Florentine:
Trein gemist?
Podcasts Arthur Nieuwendijk
Projecties bij Pasen
Ontdek de kracht van acceptatie
Zen en de bubbelkamer
Door zen plan uitgevoerd
Vertrouwen ontwikkelen