Zen in actie

Zen in actie



Een deelnemer aan de zenlerarenopleiding klapt uit de school. Zo kunnen degenen die zondag niet van de partij konden zijn toch de sfeer proeven – de lekkere lunch helaas niet – en profiteren van wat de sprekers vertelden.

Bernadette, Zen.nl Rotterdam

Afgelopen zondag vond in Nijmegen weer een landelijke studiedag plaats voor zenleraren in opleiding (ziop). Het thema was Zen in actie. Waarom? Omdat, zo vertelde Rients Ritskes bij zijn opening van de dag, we niet mogen vergeten dat zen een 24-uurstraining is. Zen is meer dan mediteren. Zen moet je ‘doen’, en dan vooral met hart en ziel doen wat je meent te moeten doen. En als je meent dat je iets niet hoeft te doen, doe het dan niet. Een mooi criterium voor het maken van keuzes.
         Theo Sigmond, een van de sprekers, koos jaren geleden voor een bestaan als chef-kok van restaurant De Steenen Tafel in Arnhem. Hij verzorgde zondag niet alleen de heerlijke lunch, maar deelde vooraf ook zijn kook- en levensfilosofie met ons. Koken is volgens Theo een manier van aandacht geven aan lichaam en geest. Het is afzien én genieten, loslaten en doorgaan. Je moet geduld beoefenen met je ingrediënten én met jezelf. Koken is jezelf een spiegel voorhouden: je bent wat je eet. Verbind je met dat wat je kookt: ‘ga met de kip de oven in!’, maar ook met degenen voor wie je kookt. Koken is non-dualiteit in uitvoering, aldus de chef-kok.
         Deze kook-en levenskunst gaat over ‘afstemmen’, volledig aanwezig zijn in wat je doet, zo vervolgde filosoof Michel Dijkstra. Hij besprak in zijn lezing de Instructies voor de kok, een tekst uit de dertiende eeuw van zenmeester Dogen. De kok had in de vroege zenkloosters een zeer prominente positie. Hij droeg immers zorg voor de gemeenschap. Alleen vanuit volledige aandacht en respect voor alle details van het koken maak je iets groots. Elk ingrediënt, elke korrel rijst, elke stap in het kookproces doet ertoe. Met hart en ziel iets doen is non-dualiteit in de praktijk.

Zie hier een korte video impressie van de zenlerarenopleidingsdag.

Na een heerlijke lunch gingen we met nieuwe energie de middag in. En precies dát stond ook centraal: vitale energie, levenskracht ofwel ch’i. In de open lucht liet Hans van der Vleuten ons ervaren dat geconcentreerde en gebalanceerde energie ons lichaam en onze geest stabiel en krachtig maakt. Veer op vanuit je tenen, kom langzaam terug op de grond en voel hoe je op die grond staat. Laat de ander nu aan je ene been trekken en voelen dat daar geen beweging in te krijgen is. Stabiliteit en evenwicht door het mobiliseren van levenskracht.
         Dat was ook precies het motto van het verhaal van Ramon Michielse. Hij vertelde hoe hij na een zeer dramatische gebeurtenis in zijn tienerjaren, zijn levenskracht en evenwicht hervond door jarenlang intensief aikido te beoefenen. Deze van oorsprong verfijnde Japanse krijgsdiscipline, met filosofische inslag, betekent dan ook ‘de weg van het samenkomen met ki’ (lees: ch’i). Aikido is, net als zen, een spirituele training die ons in harmonie brengt met onszelf, de ander en onze omgeving.

Als laatste programmaonderdeel van deze dag reikte Rients de ZenActueel-essayprijs 2017 uit. De redactie van ZenActueel besloot unaniem om twee wat minder bekende en gelezen auteurs te prijzen voor hun ingestuurde artikelen: Piet Hurkmans en Britt Planken. Beiden schreven een helder en authentiek stuk waarin ze hun eerste ervaringen met de lezer delen: Piet met zijn eerste ziop-dag en Britt met haar eerste weekendsesshin. Op een levendige manier beschrijven beiden hun ervaringen, zonder zichzelf daarbij te ontzien. Ze voeren de lezer mee in hun bubbels van onzekerheid, ergernis en verwarring, maar ook – en dat is misschien wel het belangrijkste – maken ze ons deelgenoot van hun leerproces in hun zentraining. Applaus!

Zen in actie