Zen.nl, ZenActueel 10 januari 2014

Zen.nl
ZenActueel

Zen.nl Rients Ritskes kaart Nederland vestigingen

Home
Winkel

Nummer 2, 10 januari 2014. Zie hieronder het archief

Het leven is absurd: Albert Camus en boeddhisme

Redactie ZenActueel. 'Ik zie veel mensen sterven omdat ze denken dat het leven niet de moeite waard is. Anderen zie ik gedood worden voor de ideeën of de illusies die hen een reden tot leven schenken. Wat een reden voor leven genoemd wordt, is ook een uitmuntende reden om te sterven. Daaruit concludeer ik dat de vraag naar de zin van het leven van het allergrootste belang is.' Aldus Albert Camus wiens 100e geboortedag afgelopen jaar gevierd werd.

Sisyphus

In De mythe van Sisyphus introduceert de Franse filosoof Camus (1913 - 1960) zijn 'filosofie van het absurde'. Het absurde is de menselijke zoektocht naar zin in een onbegrijpelijke wereld, zonder waarheden. Betekent het onder ogen zien van de absurditeit en de futiliteit van het leven dat we net zo goed onszelf kunnen doden? 'Nee!' Antwoordt Camus heldhaftig. Wat van ons geëist wordt is een permanente revolte tegen de absurditeit van het leven.

Het zelf en het juiste handelen
Vanuit boeddhistisch oogpunt is vooral de nadruk die Camus legt op de menselijke plicht om zichzelf en zijn relatie tot de wereld te onderzoeken, van belang. 'Want als ik dit zelf waarvan ik zo zeker ben probeer te vatten, als ik het probeer te definiëren, blijkt het niet meer dan vloeistof dat tussen mijn vingers wegvloeit. Ik kan één voor één de gedaantes aanwijzen die het zelf aanneemt; de gedaantes die het gevolg zijn van dit onderwijs, deze afkomst, deze stoutmoedigheid of deze stiltes, deze grootsheid of deze verachtelijkheid. Maar deze gedaantes kunnen niet tezamen tot één geheel gemaakt worden. Dit hart dat het mijne is, zal voor altijd ondefinieerbaar blijven.'
Camus geeft een haast volmaakte beschrijving van het inherente probleem

Albert Camus

van het 'zelf' en zijn relatie tot de wereld. Wanneer je het bestaan van het zelf voor lief neemt en het probleem van het zelf als 'een gegeven' probeert op te lossen, eindig je in 'mysterie'. Maar wat als we het 'zelf' niet voor lief nemen – als 'een gegeven' – en in plaats daarvan door middel van meditatieve concentratie en inzicht het zelf diepgaand onderzoeken? Wat zullen we dan vinden – of niet vinden? Is er een solide, onveranderlijk 'zelf' zoals we dat zo graag aannemen? Misschien ontstaat de schijnbare zinloosheid van de wereld wel uit de zinloosheid van het zich identificeren met iets dat geen echte kern of permanentie bezit.
De Boeddha leerde dat het 'mysterie' van het zelf een illusie is die oplost wanneer we de juiste vragen te stellen. Voor de Boeddha was niet 'Wie ben ik?' het belangrijke probleem. Vaak staat het denken over wie we zijn alleen maar in de weg van juist handelen. Dit is de reden waarom de Boeddha zegt dat we dit soort vragen moeten laten voor wat ze zijn. Kijk liever naar welke mogelijkheden je nu hebt voor het juiste denken, het juiste handelen en het juiste spreken.
De vraag 'Wat is op dit moment het juiste handelen?' is een nuttige vraag. Vraag jezelf af 'Wat is hier het juiste om te doen?' Sta jezelf vervolgens toe om 'out of the box' te denken. De zenfilosofie is geen systematisch stappenplan: 'Eéén, twee, drie , vier en bingo! en we zijn er: één en al gelukzaligheid' Je moet blijven nadenken over wat je aan het doen bent, wat de gevolgen zijn, welke aanpassingen gedaan moeten worden...' Degenen die echt geleerd hebben te mediteren, die hebben geleerd hoe oorzaak en gevolg werken in termen van intenties en

handelingen kunnen bevestigen dat deze benadering in feite geniaal is.

Je bent wat je doet
In boeddhistische beoefening leer je minder over jezelf te denken in termen van wie je bent en meer in termen van wat je doet. Je begint je te realiseren dat wie je bent in werkelijkheid vloeibaar, altijd-veranderend is, dat wie je bent opgemaakt is uit wat je denkt en doet. Als we ons dat beginnen te realiseren, verliezen we ons in feite invaliderende zelfbewustzijn. Ironisch genoeg worden we, omdat we ons steeds minder zorgen om onszelf maken, steeds vrijer om onszelf te zijn!
We kennen allemaal die momenten waarin je helemaal opgenomen bent in een activiteit en je jezelf compleet vergeten bent – 'helemaal in het nu' of 'in de flow'. Op zulke momenten verdwijnt ons zelfbewustzijn, maar we zijn niet veranderd in onnadenkende zombies! In zen leren we hoe deze zeldzame momenten steeds meer tot een manier van leven kunnen maken.
Paradoxaal genoeg zijn de aandacht en compassie die we proberen te ontwikkelen precies het tegenovergestelde van een egoïstische of wereldontkennende zelf-absorptie. Hoe minder we gevangen zijn in onze emotionele problemen en zelf-betrokkenheid, hoe meer we in staat zijn lief te hebben, anderen te helpen en de schoonheid van de wereld om ons heen te zien. Naarmate we minder betrokken zijn op onszelf, zijn we beter in staat anderen en onze relaties met alles om ons heen te zien. In plaats van het leven als 'absurd' of futiel te zien, vinden we onszelf vol van betekenis, diepte en liefde.
We hoeven niet na te denken over ons 'zelf', en het construeren van associaties die we tezamen ons zelf noemen. We zijn allemaal zoveel meer dan onze zelf-definities. Maar dit kunnen we alleen ontdekken door onszelf los te laten en de vaardigheden aan te leren die ons in staat stellen ieder moment vol en compleet te leven. Dat is waar de werkelijke betekenis van het leven gevonden kan worden.
Dit artikel is een vrije vertaling van A buddhist response to Albert Camus and the Absurdity of life van het blog Metta Refuge.

De Bubbelmeter
Redactie ZenActueel. 'Zelf ben ik behoorlijk sceptisch over alle bio-feedbacksystemen die sinds de 70er jaren op de markt verschijnen. Maar nu is er een apparaatje dat ik wel van harte kan aanbevelen voor serieuze zenbeoefenaren. Het is de hier afgebeelde emWave®2.

Een vriend nodigde me uit om er ervaring mee op te doen en was benieuwd naar mijn mening. Op basis van mijn eigen ervaring en het wetenschappelijk onderzoek naar de functie van deze hartcoherentiemeter, heb ik hem kunnen vertellen dat het echt werkt. Het is een echte 'bubbelmeter'. Het is wonderlijk, maar zodra je tijdens het mediteren te lang blijft hangen bij een afleidende gedachte gaat het lichtje op rood staan. Je denken neemt dan de overhand en je hartcoherentie neemt af. Dit helpt je enorm om bij de les te blijven. Meer ervaren zenbeoefenaren kunnen al snel voorkomen dat het rode lampje langer

dan 5% van de meditatie periode brandt. Mensen die net beginnen met mediteren zullen er in het begin veel meer moeite mee hebben. Maar zowel voor de beginner als de gevorderde is het een waardevol feedbacksysteem.' Aldus Rients Ritskes.
Het apparaatje is niet groter dan je mobiele telefoon, werkt heel eenvoudig met een oorklipje en is makkelijk te bedienen. Voor mensen die er meer uit willen halen zit er ook een CD-rom bij met allerlei mogelijkheden om de gegevens op de computer op te slaan en ontwikkelingen te volgen. Rients is niet de enige die positief is over de emWave®2. Tulku Thubten Rinpoche, een Tibetaanse meester is er ook heel enthousiast over.

Hij zegt op de website van de producent van de emWave®2: 'Voor mij is het beoefenen van de HeartMath-technieken een zelfaffirmatie en heeft het veel waarde. Het brengt me naar een plek van een zeer diepe kwaliteit, diepe vrede.'
De onderstaande grafiek laat het 'perfecte' plaatje zien van iemand met veel meditatie-ervaring. De ademfrequentie (rood) is 7x per minuut, de hartslag (blauw) stabiel 77 per minuut en de hartslagcoherentie (geel) bijna perfect. Ademhaling en hartslag zijn in balans en mooi gesynchroniseerd. Op onze website is ook een uitgebreider wetenschappelijk artikel te vinden met vergelijkbare positieve resultaten. Zie de website van HeartMath Benelux voor meer informatie.

Mis de volgende ZenActueel niet, abonneer je hier.

Copyright © Zen.nl, contact: Zenactueel@Zen.nl
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Archief

Nieuws in de media

Meer: