Zen.nl Rients Ritskes
Zen.nl nieuws
Nieuwsbrief
Zen.nl Rients Ritskes kaart Nederland vestigingen
Zen.nl Rients Ritskes

Nummer 41, 18 oktober 2013. Zie hieronder nieuwsbrief archief
Ritskes versus Knegtel
Moritz Boegel, Zen.nl Nijmegen. Een tijd geleden heb ik Integrale zen van Maurice Knegtel gelezen. Een heel mooi boekje, waarin hij vooral in gaat op de verhouding tussen de beoefening van zen en het dagelijks leven. Kort gezegd is er idealiter volgens hem geen verhouding tussen deze twee; ze zijn één en hetzelfde. Vandaar ook de titel; het dagelijks leven en de spirituele weg die je gaat, maken integraal onderdeel uit van elkaar.
Kort geleden, toen we de titel opgenomen hebben in de Zen.nl-winkel, kwam ik het boekje wederom tegen en heb ik het met veel plezier herlezen. Ondertussen heb ik het afgelopen jaar het denken van Rients Ritskes over zen beter leren kennen. Ook hij legt sterk de nadruk op de beoefening van zen in het dagelijks leven. Dus ik dacht: "Laat ik eens kijken hoe deze twee versies van dagelijkse zen zich tot elkaar verhouden en welke van de twee mij het meest aanspreekt." Natuurlijk niet helemaal een eerlijke vraag, aangezien ik me met Ritskes' manier van denken behoorlijk intensief bezig houd en van Knegtel enkel een boek gelezen heb. Maar laten we eens kijken.
Allereerst was het weer genieten van de mooie schrijfstijl van Knegtel. Diepzinnige, wat mysterieuze uitspraken verpakt in pretentieloze no-nonsense formuleringen. Daarbij vinden we in zes smakelijke intermezzi Het ware verhaal achter de post-religieuze beweging Izen. Hierin beschrijft Knegtel, als was het een soap, de perikelen rondom het opstarten van zijn "spiritueel collectief" Izen waarin hij "stille contemplatie en energetisch werken" wil samenbrengen tot één spirituele praktijk. Erg vermakelijk, maar ook een betekenisvolle illustratie van het zoeken naar een weg om spiritualiteit in onze huidige samenleving passend neer te zetten.
Eén paradox komen we in het boek telkens in een andere gedaante tegen: het dagelijks leven als spirituele beoefening vraagt om discipline en hard werken, om er steeds weer achter te komen dat er niets te bereiken is, dat alles helemaal goed is zoals het is. Zen is dan de oefening om telkens aanwezig te zijn bij wat zich nu aandient, bij wat jouw leven nu is: "Een-zijn-met wat er in mijn leven speelt, is onmogelijk te verwerkelijken en in het geheel niet moeilijk, want ik ben wat zich in mijn leven voordoet ... En toch... Ben ik werkelijk aanwezig in wat zich in mijn leven aandient?" Het ideaal van volledig aanwezig zijn in wat zich aandient is met andere woorden heel moeilijk te bereiken, omdat we zo gewend zijn afstand te creëren door onze ingebakken afkeer en verlangen. Tegelijkertijd kún je niet anders dan aanwezig zijn, waar zou je tenslotte anders moeten zijn? Een onmogelijk op lossen paradox.
In het boek Leer denken wat je wilt denken gaat Rients Ritskes ook in op zen in de praktijk van het dagelijks leven. Waar Knegtel vooral de nadruk legt op de genoemde paradox, waarvan je zou kunnen zeggen dat deze in het hart ligt van het dagelijks leven als zenbeoefening, legt Ritskes de nadruk op de vormgeving van een leven met behulp van zen, op welke manier je zen het beste kunt integreren in je dagelijks leven. Hoe en hoe vaak kun je het beste mediteren? Wat is het nut van sporten in combinatie met mediteren? En vooral: hoe helpt zen bij het bereiken van mijn doelen? Met
allerlei adviezen op basis van wetenschappelijke inzichten en vooral zijn jarenlange ervaring als zenleraar, geeft Ritskes een compleet programma waarmee je je de positieve effecten van dagelijkse zenbeoefening eigen kunt maken.
Knegtel gaat in zijn boek vooral in op een daaraan voorafgaande vraag: Hoe kunnen het dagelijks leven en zen één geheel worden? Wat mij betreft benadert Knegtel deze vraag vanuit het perspectief van een ervaren zenbeoefenaar. Voor je in je dagelijks leven ontdekt dat alles helemaal goed is zoals het is, dat er in de woorden van Knegtel niets is om je van te bevrijden, hebben de meeste mensen er waarschijnlijk al een flink aantal jaren mediteren op zitten. Dat is het besef, misschien wel de verlichting, waar zen uiteindelijk op gericht is. Knegtel beschrijft dit besef terecht als iets wat je
namelijk in een wereld waarin we zullen moeten handelen, of we nou willen of niet. En handelen gaat altijd gepaard met doelgerichtheid, zonder functie is handelen zinloos.
Voor mij persoonlijk is dit verhelderen van denken en doen, zodat de verlichte realiteit erdoorheen kan schijnen, een elementair doel. Dat is de reden dat ik dagelijks op mijn kussen ga zitten, dat ik probeer met aandacht de dingen te doen die ik doe en dat ik regelmatig reflecteer op mijn handelen, al of niet met anderen. In die zin is zen voor mij zeer doelgericht, om zoveel mogelijk de voorwaarden voor verlichting te scheppen, zonder dat ik daar direct invloed op uit kan oefenen.
Ritskes zit vooral aan de doelgerichte kant; hij hecht veel belang aan de motiverende waarde van het stellen van heldere, concrete doelen. Hij geeft daarbij wel aan dat het niet de doelen zelf zijn waar het om gaat. Aan de hand van Zen in de kunst van het boogschieten van Herrigel: "Het gaat niet om een doel of schietschijf buiten jezelf, jij bent zelf het doel. Ten gunste van het hogere doel doen pijl en boog dienst als feedbackmechanisme. De manier waarop je met je pijl en boog omgaat, zegt namelijk alles over jezelf." Doelen heb je dus nodig, niet persé omwille van het doel zelf, maar wel als motiverende kracht bij je beoefening en als feedbackmechanisme voor je ontwikkeling.
Knegtel besteedt meer aandacht aan de andere kant; het doelloze of misschien beter gezegd het niet-streven. Hierbij zij wel aangetekend dat Knegtel als leraar ook gebruik maakt van energetisch werk, een vorm van lichaamsgerichte counseling. Het doelgerichte leren lijkt bij hem vooral te zitten in dit energetisch werken, waar hij ook aandacht aan geeft
Afgelopen zondag gaf Rients Ritskes een lezing voor het Humanistisch Verbond.
soms overkomt, wat je niet kunt afdwingen.
Ritskes benadert het anders. Door de nadruk te leggen op de positieve gevolgen van regelmatig mediteren, zoals meer energie, je beter kunnen richten op je doelen en meer levensgeluk, wordt het mediteren ook interessant gemaakt voor mensen zonder verlichtingsaspiraties. Daarnaast gaat Ritskes in op andere thema's die behulpzaam kunnen zijn bij het mediteren en het maximaliseren van het profijt dat je ervan hebt, zoals het stellen van heldere, concrete doelen, sporten en de meditatiehouding.
Kortom; het mediteren wordt door Ritskes aantrekkelijk en bereikbaar gemaakt voor een zeer brede lezersgroep terwijl Knegtel zich op een kleinere groep zeer gemotiveerde beoefenaars lijkt te richten.
Het onderscheid tussen de twee auteurs is ook te bekijken vanuit een andere zen-paradox: die tussen doelgerichtheid en doelloosheid. Knegtel schrijft constant op het snijvlak van beide: dat je kunt streven naar aanwezigheid, en dat er in volledige aanwezigheid geen streven is. Op dat niveau zijn doelen inderdaad niet van belang. Vanuit de verlichting bezien zijn we allemaal Boeddha en is er geen verschil tussen nirvana en samsara, is alles helemaal goed zoals het is. Daardoor lijkt het soms alsof zen gaat over doelloosheid, het loslaten van alle doelen.
Wat mij betreft is dat echter een misverstand. Voor mijn gevoel gaat zen erover het denken en het handelen zodanig te verhelderen dat het het zicht op de verlichting die we allemaal in ons hebben niet langer vertroebeld. We leven
in het boek, maar meer ter illustratie dan inhoudelijk. Zen gaat voor hem meer om het loslaten van doelen; volledige aanwezigheid bij alles wat zich aandient.
Waar het uiteindelijk om gaat is de effectiviteit van beide manieren van denken. Beide manieren zijn wat mij betreft heel 'waar' en integer. Maurice Knegtel schrijft zeer persoonlijk, ik vind Integrale zen daardoor echt inspirerend.
Maurice Knegtel
Leer denken wat je wilt denken van Rients Ritskes is voor een breder publiek geschikt. Maurice Knegtel inspireert door over zijn persoonlijke weg in zen en zijn daaruit voortgekomen denken over zen schrijven. Bij Rients Ritskes staat de lezer meer op de voorgrond; hij biedt vooral een overzichtelijk handboek waarmee de lezer aan de slag kan.
Mijn advies: lees Integrale zen en laat je inspireren, lees Leer denken wat je wilt denken en ga aan de slag.
Mis de volgende nieuwsbrief niet, abonneer je hier.

Archief

ZenActueel 24 april 2015

ZenActueel 17 april 2015

ZenActueel 10 april 2015

ZenActueel 3 april 2015

ZenActueel 27 maart 2015

ZenActueel 20 maart 2015

ZenActueel 13 maart 2015

ZenActueel 6 maart 2015

ZenActueel 27 februari 2015

ZenActueel 20 februari 2015

ZenActueel 13 februari 2015

ZenActueel 6 februari 2015

ZenActueel 30 januari 2015

ZenActueel 23 januari 2015

ZenActueel 16 januari 2015

ZenActueel 9 januari 2015

ZenActueel 2 januari 2015

ZenActueel 26 december 2014

ZenActueel 19 december 2014

ZenActueel 12 december 2014

ZenActueel 5 december 2014

ZenActueel 28 november 2014

ZenActueel 21 november 2014

ZenActueel 14 november 2014

ZenActueel 7 november 2014

ZenActueel 31 oktober 2014

ZenActueel 24 oktober 2014

ZenActueel 17 oktober 2014

ZenActueel 10 oktober 2014

ZenActueel 3 oktober 2014

ZenActueel 26 september 2014

ZenActueel 19 september 2014

ZenActueel 12 september 2014

ZenActueel 5 september 2014

ZenActueel 29 augustus 2014

ZenActueel 22 augustus 2014

ZenActueel 15 augustus 2014

ZenActueel 8 augustus 2014

ZenActueel 1 augustus 2014

ZenActueel 25 juli 2014

ZenActueel 18 juli 2014

ZenActueel 11 juli 2014

ZenActueel 4 juli 2014

ZenActueel 27 juni 2014

ZenActueel 20 juni 2014

ZenActueel 13 juni 2014

ZenActueel 6 juni 2014

ZenActueel 30 mei 2014

ZenActueel 23 mei 2014

ZenActueel 16 mei 2014

ZenActueel 9 mei 2014

ZenActueel 2 mei 2014

ZenActueel 25 april 2014

ZenActueel 18 april 2014

ZenActueel 11 april 2014

ZenActueel 4 april 2014

ZenActueel 28 maart 2014

ZenActueel 21 maart 2014

ZenActueel 14 maart 2014

ZenActueel 7 maart 2014

ZenActueel 28 februari 2014

ZenActueel 21 februari 2014

ZenActueel 14 februari 2014

ZenActueel 7 februari 2014

ZenActueel 31 januari 2014

ZenActueel 24 januari 2014

ZenActueel 17 januari 2014

ZenActueel 10 januari 2014

ZenActueel 3 januari 2014

Zen.nl nieuwsbrief 27 december 2013

Zen.nl nieuwsbrief 20 december 2013

Zen.nl nieuwsbrief 13 december 2013

Zen.nl nieuwsbrief 6 december 2013

Zen.nl nieuwsbrief 29 november 2013

Zen.nl nieuwsbrief 22 november 2013

Zen.nl nieuwsbrief 15 november 2013

Zen.nl nieuwsbrief 8 november 2013

Zen.nl nieuwsbrief 1 november 2013

Zen.nl nieuwsbrief 25 oktober 2013

Zen.nl nieuwsbrief 18 oktober 2013

Zen.nl nieuwsbrief 11 oktober 2013

Zen.nl nieuwsbrief 4 oktober 2013

Zen.nl nieuwsbrief 27 september 2013

Zen.nl nieuwsbrief 20 september 2013

Zen.nl nieuwsbrief 13 september 2013

Zen.nl nieuwsbrief 6 september 2013

Zen.nl nieuwsbrief 30 augustus 2013

Zen.nl nieuwsbrief 23 augustus 2013

Zen.nl nieuwsbrief 16 augustus 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 9 augustus 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 2 augustus 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 26 juli 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 19 juli 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 12 juli 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 5 juli 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 28 juni 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 21 juni 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 14 juni 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 7 juni 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 31 mei 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 24 mei 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 17 mei 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 10 mei 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 3 mei 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 26 april 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 19 april 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 12 april 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 5 april 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 29 maart 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 22 maart 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 15 maart 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 8 maart 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 1 maart 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 22 februari 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 15 februari 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 8 februari 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 1 februari 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 25 januari 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 11 januari 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 4 januari 2013 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 28 december 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 21 december 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 14 december 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 7 december 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 30 november 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 23 november 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 16 november 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 9 november 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 26 oktober 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 19 oktober 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 12 oktober 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 5 oktober 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 28 september 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief 21 september 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief september 2012-2 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief september 2012-1 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief augustus 2012-4 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief augustus 2012-3 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief augustus 2012-2 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief augustus 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief juli 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief juni 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief mei 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief april 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief maart 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief februari 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief januari 2012 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief december 2011 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief november 2011 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief oktober 2011 in pdf

Fotocollage uitzicht en opening Zen.nl Nijmegen 2 sept. 2011 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief september 2011 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief augustus 2011 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief juli 2011 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief juni 2011 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief mei 2011 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief april 2011 met Sri Lanka special in pdf

Zen.nl nieuwsbrief april 2011 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief maart 2011 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief februari 2011 met sesshin special in pdf

Zen.nl nieuwsbrief kerst 2010 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief nr.5 december 2010 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief nr.4 november 2010 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief nr.3 oktober 2010 met sesshin special in pdf

Zen.nl nieuwsbrief nr.2 september 2010 in pdf

Zen.nl nieuwsbrief nr.1 augustus 2010 in pdf over artsen en Zen

Zen.nl nieuwsbrief juni 2010 in pdf over sesshin in Barchem

Zen.nl nieuwsbrief april 2010 in pdf over Zen in China

Zen.nl nieuwsbrief over 2008 in pdf

Nieuws in de media

Casa luna radio interview op 2 november jl. met Rients over Zen en geluk

BNR Nieuwsradio interview met Rients Ritskes en Liselotte Smits, dd. 6-10-2010

Vanaf 9:28 minuten begint het interview!

Meer:

Videos, waaronder de sesshin film van Denemarken 2010

Boeken, waaronder het nieuwe boek Leer denken wat je wil denken / basisboek zentraining

Publicaties in de diverse media die over Zen.nl geschreven zijn, waaronder
De effecten van zen.